مطالعه تنوع مورفولوژیکی جمعیت¬های مرمره (.Prunus incana Pall) ایران

Abstract

ایران یکی از مهمترین مراکز تنوع گونه­های گیاهی و از خاستگاه­های زیر­جنس <em>Cerasus</em> بوده که دارای 9 گونه وحشی این زیر­جنس می­باشد. مرمره (<em>Prunus incana </em>Pall.) یکی از گونه­های بومی مناطق معتدله شمال­غرب ایران بوده که متعلق به این زیر­جنس می­باشد. در این مطالعه برای بررسی تنوع ژنتیکی پنج جمعیت طبیعی مرمره، از 19 صفت مورفولوژیکی استفاده شد. نتایج نشان داد که بلند­ترین درختان مربوط به نمونه­های جمعیت اهر و کوتاه­ترین آنها مربوط به جمعیت تبریز بود. نتایج همبستگی ساده صفات، وجود همبستگی­های مثبت و منفی معنی­داری بین صفات مهم نظیر ارتفاع درخت، سطح برگ، تراکم دندانه برگ، وزن، طول و قطر میوه و بذر نشان داد. همچنین تجزیه به مؤلفه­ها صفات مؤثر را در 3 گروه مؤلفه‌ای قرار داد که این سه مؤلفه درمجموع 70/91 درصد از واریانس کل را توجیه نمودند. صفاتی مانند اندازه سطح برگ، طول و عرض پهنک برگ، طول دمبرگ، تراکم دندانه برگ، وزن میوه و بذر، طول و قطر میوه و حجم بذر در مؤلفه اول قرار گرفتند. تجزیه خوشه­ای با استفاده از سه عامل توانست جمعیت­های طبیعی مرمره را از گونه­های اهلی زیر­جنس<em>Cerasus</em> تفکیک نماید، به‌طوری‌که در فاصله 25 نمونه­های آلبالو و گیلاس را از نمونه­های محلب و مرمره جدا کرد. محلب به دلیل اینکه حد واسط صفات مؤلفه اول را داشت از گیلاس و آلبالو جدا شد