مطالعه اختلافهای ژنوتیپی گل محمدی (Rosa damascena Mill) از نظر واکنش به خشکی در مراحل اولیه رشد

Abstract

کمبود آب از مهمترین تنشهای محیطی است که رشد و تولید گیاه را با محدودیت روبرو می سازد. از طرف دیگر اختلافهای میان گونه ای چشمگیری از نظر حساسیت به شرایط نامساعد در گیاهان وجود دارد. بنابراین، اصلاح گیاهان در جهت افزایش تحمل خشکی به عنوان یکی از اهداف مهم اصلاح نباتات به شمار می آید. این بررسی به منظور ارزیابی اختلاف در واکنش به تنش با هدف غربال کردن و تشخیص ژنوتیپهای برتر گل محمدی از نظر تحمل خشکی انجام گرفت. وضعیت زنده مانی و شادابی و شاخصهای رشد گیاهان حاصل از قلمه زنی، در تعدادی از ژنوتیپهای گل محمدی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج به دست آمده تنوع قابل توجهی را در واکنش به کم آبی نشان داد. ژنوتیپهای تنش دیده، پس از آبیاری در محیط بازیایی تفاوتهای معنی داری را از نظر صفات شادابی، زنده مانی، تعداد برگچه، سظح برگ،‌ تعداد نسبی شاخه و طول بلندترین شاخه نشان دادند. بر اساس تجزیه همبستگی دوگانه صفات، ارتباط معنی دار و مثبتی میان زنده مانی با صفات شادابی، تعداد برگچه، مساحت برگ، و طول بلند ترین شاخه مشاهده شد. همچنین، میان شادابی و اغلب صفات فوق از قبیل ، تعداد برگچه، مساحت برگ، و طول بلندترین شاخه همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت. تفاوت میان ژنوتیپهای تحت مطالعه از نظر شاخصهای رشد، بعد از دوره تنش کم آبی، و همبستگی میان صفات مختلف نشان می دهند که این گیاه با ارزش را می توان در برنامه های اصلاحی به سمت سازگاری با شرایط خشک و نیمه خشک کشور به پیش برد.