اثرات کاهش و افزایش منابع نیتروژنی بر رشد درون‌شیشه‌ای صنوبر لرزان

Abstract

صنوبر لرزان (.<em>Populus tremula</em> L) از گونه‌های ارزشمند غیر بومی جنس <em>Populus</em> در ایران است که از طریق ریزازدیادی می‌تواند تکثیر ‌شود. منابع مختلف نیتروژن معدنی محیط کشت ACM (شاهد) در غلظت‌های 5/0، 1 و 5/1 برابر نیتروژن کل با نسبت 1 به 2 از ⁺NO₃^- :NH₄، ازت کل فقط به‌فرم^- NO₃ و ازت کل با نسبت 1 به 1 از ⁺NO₃^- :NH₄تغییر داده شدند. در پایان دوره کشت، صفات مورفولوژیک مواد گیاهی درون شیشه شامل طول شاخساره، تعداد شاخه‌های جانبی، تعداد برگ، شدت سبزینگی و وزن تر و خشک اندازه‌گیری شدند. نتایج حاصلاز مقایسه میانگین‌ها نشان داد که اختلاف بین تیمارها از نظر افزایش طول شاخساره معنی‌دار بود، از این‌رو می‌توان ازت معدنی کل محیط شاهد را تا نصف کاهش داد. به‌طوری‌که بیشترین وزن تر و خشک نیز در تیمار کاهشی نیم برابری ازت کل به‎دست آمد. کاهش و افزایش سطح نیتروژن موجب افت در میزان شاخه‌دهی در شاخساره‌ها شد و تیمارهای کاهشی و افزایشی به‎غیر از تیمار 1 به 1 از+⁺NO₃^- :NH₄با شاهد تفاوت معنی‌دار نشان دادند. البته بیشترین میزان سبزینگی در تیمار یک و نیم برابر ازت در محیط کشت با نسبت 1 به 1 از ⁺NO₃^- :NH₄به‎دست آمد. به‌نحوی‌که بهبود محیط کشت از طریق ایجاد تعادل یونی مناسب‌تر و در نتیجه افزایش توان جذب نیتروژن موجود در غلظت بهینه از سوی شاخساره‌ها امکان‌پذیر شد. بنابراین ادامه استفاده و تداوم بازکشت‌ها در محیط تغییر یافته ACM موجب ارتقاء نسبی شاخص‌های رشد گردید.