بررسی تمایز فرم تنه درخت راش توسط نشانگرهای ژنی ایزوآنزیمی

Abstract

گونه راش (<em>Fagus orientalis</em> Lipsky) یکی از درختان مهم جنگل‌های ایران بوده و اهمیت ویژه‌ای به لحاظ اکولوژیکی و اقتصادی دارد. در توده‌های راش، درختانی با مورفولوژی خاص تنه (مثل تنه‌های چنگالی) اغلب به صورت گروهی مشاهده می‌شوند که علت آن انتشار محدود گرده و به‌ ویژه بذر در توده‌های طبیعی و ساختار فامیلی می‌باشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی وجود رابطه بین گوناگونی مورفولوژیکی تنه و تنوع ژنتیکی است. در کل 68 درخت بدفرم (چنگالی) و خوش‌فرم (میانرو) از یک توده راش در جنگلهای خزری ایران با استفاده از الکتروفورز ژل نشاسته 16 لوکوس آنزیمی مطالعه گردید. مقایسه عاملهای تنوع ژنتیکی بین درختان بدفرم و خوش‌فرم تفاوت مهمی از نظر میانگین تعداد آلل در لوکوس، تعداد آلل با فراوانی ≥95% در لوکوس، تعداد مؤثر آلل، اندیکس شانون، هتروزیگوزیتی مورد‌ انتظار را نشان نداد. با این وجود، در گروه درختان بدفرم آلل خصوصی مشاهده گردید که برای فرایندهای سازگاری آینده اهمیت دارد. همان‌گونه که انتظار می‌رفت، میزان دگرلقاحی برای تمام درختان بررسی شده بالا بود. نبودن تمایز ژنتیکی آشکار بین گروهای بدفرم و خوش‌فرم درختان راش نشان می‌دهد که کاربرد نتایج مارکرهای آنزیمی در تمایز ویژگیهای سازگاری بایستی با احتیاط دنبال شود. مشاهده آلل خصوصی در گروه درختان بدفرم ما را به ادامه تحقیق بر روی این موضوع با سایر مارکرها ترغیب می‌نماید.