بررسی قدرت ترکیب‌پذیری عمومی پایه‌‌های نر و ماده بنه در عرصه‌های طبیعی به منظور انتخاب برترین والدین با اهداف اصلاحی

Abstract

به منظور تعیین والدین مطلوب بنه براساس قدرت ترکیب‌پذیری عمومی، تعداد 8 درخت نر و 15 درخت ماده بنه در جنگل ارسنجان (واقع در شهرستان مرودشت فارس) انتخاب و شماره‌گذاری شدند. در اواخر اسفند 1378 ابتدا گل‌های ماده به وسیله پاکت‌های مومی ایزوله شده و بعد دانه‌های گرده هر درخت نر که قبلاً با ایزوله‌سازی خوشه‌های نر گردآوری شده بودند، جداگانه روی گل‌های ماده ریخته شدند. در اواسط مهرماه، کلیه خوشه‌ها به طور جداگانه برداشت شدند. بعد بذرهای بنه حاصل از تلاقی‌ها، در نهالستان کاشته شده و از نظر صفاتی مانند درصد جوانه‌‌زنی، ارتفاع نهال‌ها، قطر نهال در محل یقه و درصد استقرار نهال‌ها بررسی شدند. برای تعیین درصد روغن بذرهای بنه‌ها، از روش سوکسله استفاده گردید. بعد با محاسبه تعیین قدرت ترکیب‌پذیری عمومی، بهترین والدین از لحاظ صفات ذکر شده مشخص شدند. نتایج نشان داد که براساس قدرت ترکیب‌پذیری عمومی، والدهای پدری4، 5، 6 ، 8 و همچنین والدهای مادری 2، 4، 3، 8، 10، 14 و 15 به‌ترتیب بیشترین سهم را در صفات مورد مطالعه داشته‌اند. در تجزیه خوشه‌ای حاصل از قدرت ترکیب‌پذیری عمومی والدهای پدری، دو خوشه با 80 درصد شباهت و از نظر والدهای مادری دو خوشه با 70 درصد شباهت مشاهده شد. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین درصد روغن استخراج شده به‌ترتیب با 72/40 و 02/20 درصد، مربوط به تلاقی‌های 2×5 و 6×7 بود.