تبیین جامعه‌شناختی عوامل موثر بر مدیریت بدن با تأکید بر خودنمایی (مورد مطالعه: مردان شهر تهران)

Abstract

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر عوامل اجتماعی بر مدیریت بدن با تأکید بر خودنمایی است. در دنیای روابط کوتاه و مقطعی امروزی، ظاهر هر فرد نقش عمده ای در معرفی هویت فردی او ایفا می کند. لذا بدن به عنوان ابزار تجلی هویت، اهمیتی اساسی می یابد. اصلاح بدن و کنترل آن که ویژگی جامعه مدرن است در راستای ایجاد تصور مطلوب برای دیگران از بدن و ظاهر فرد صورت می گیرد. نظریات گافمن، گیدنز، الیاس، بوردیو و باندورا چارچوب نظری پژوهش را تشکیل می‌دهند. جامعه آماری پژوهش اعضای باشگاه های پرورش اندام شهر تهران بودند و برای تعیین حجم نمونه، با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نفر به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده‌اند. از روش پیمایشی برای تبیین تأثیر عوامل اجتماعی ( شامل متغیرهای نمایش تمایز خود با دیگران، نمایش ظاهر مورد پسند دیگران، نمایش پایگاه اجتماعی- اقتصادی، سرمایه فرهنگی و یادگیری رفتار دیگران) بر مدیریت بدن - با درنظر گرفتن نقش واسطه‌ای متغیر خودنمایی- استفاده گردیده است. اطلاعات لازم از طریق پرسش نامه محقق ساخته جمع آوری و با آزمون آلفای کرونباخ اعتبار سنجی شد. از آزمون‌های آماری همبستگی و رگرسیون برای تحلیل فرضیه‌ها استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که بین عوامل اجتماعی و خودنمایی، بین خودنمایی و مدیریت بدن و بین عوامل اجتماعی و مدیریت بدن رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که متغیر واسط خودنمایی در مجموع توانسته است در رابطه با عوامل اجتماعی فوق الذکر و متغیر وابسته مدیریت بدن نقش واسطه‌ای ایفا نماید.