تأثیر بقایای برگ سنجد و زردآلو بر پایداری ساختمان خاک به روش HEMC در شوری‌های مختلف خاک

Abstract

اصلاح خاک به کمک افزودن بقایای گیاهی به آن بسیاری از ویژگی­های خاک را تحت تأثیر قرار می­دهد. هدف از این پژوهش بررسی اثر بقایای برگ سنجد و زردآلو (به میزان صفر، 1 و 3 درصد) بر پایداری ساختمان خاک به روش منحنی مشخصه پرانرژی خاک (HEMC) در شوری­های مختلف خاک (1، 5 و 10 دسی­زیمنس بر متر) بود. نتایج نشان داد که افزودن بقایای برگ زردآلو سبب افزایش بیش­تر کربن آلی خاک و غلظت کربوهیدرات قابل عصاره­گیری با اسید رقیق خاک و کاهش تنفس میکروبی نسبت به بقایای برگ سنجد شد. افزایش سطح بقایا و شوری نیز سبب افزایش کربن آلی و غلظت کربوهیدرات­ها در خاک شده است. همچنین تنفس میکروبی خاک با افزایش شوری کاهش یافته است. در روش مرطوب کردن آهسته تفاوتی بین بقایای مورد استفاده از نظر تأثیر بر حجم منافذ قابل زهکش خاک (VDP)، مکش در نقطه عطف منحنی رطوبتی (τ_d) و شاخص پایداری (SI) مشاهده نشد. اما در روش مرطوب شدن سریع، تأثیر برگ زردآلو بر افزایش حجم منافذ قابل زهکش خاک و شاخص پایداری بیش­تر از برگ سنجد بوده است. این امر نشان‌دهنده ناپایداری ساختمان خاک موردمطالعه و پاسخ متفاوت آن نسبت به دو ماده آلی مورد استفاده بوده است. افزایش مقدار بقایا با افزایش کربن آلی خاک و غلظت کربوهیدرات­ها در خاک و افزایش شوری با افزایش غلظت کاتیون­های دو ظرفیتی سبب بهبود نسبت پایداری و نسبت حجم منافذ قابل زهکشی در دو روش مرطوب‌سازی سریع و آهسته در خاک شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از بقایای گیاهی بومی در خاک­هایی با ورودی کم مواد آلی می­تواند باعث تغییرات مثبت در بهبود وضعیت فیزیکی خاک شود که این تغییرات در دراز مدت احتمالاً به باروری خاک کمک خواهد نمود.