بررسی روند فراوانی روزهای همراه با توفان‌های گرد و غبار و ارتباط آن با عناصر اقلیمی(مطالعه موردی: استان لرستان)

Abstract

در این پژوهش جهت شناسایی و بررسی روند تغییرات فراوانی روزهای همراه با توفان­های گرد و غبار و میزان ارتباط آن با متغیرهای اقلیمی (دمای بیشینه و سرعت بیشینه باد)، داده­های ساعتی و روزانه گرد و غبار و همچنین داده­های هواشناسی 10 ایستگاه سینوپتیک استان لرستان با طول دوره آماری مشترک (2014-2000) در مقیاس فصلی مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور پس از بررسی تمامی سری داده­ها از نظر نرمال بودن به‌وسیله آزمون کلموگروف-اسمیرنوف، برای بررسی روند داده­ها از آزمون­های ناپارامتریک من­-کندال و اسپیرمن در سطح اطمینان ٩٥ درصد استفاده شد. هم­چنین پهنه­بندی آماره­های من­-کندال متغیر­های اقلیمی و گرد و غبار از روش IDW در نرم­افزار Arc GIS انجام شد. سپس برای بررسی ارتباط اقلیمی با توفان­های گرد و غبار، داده­های اقلیمی ایستگاه­ها (به‌عنوان متغیر مستقل) و هم­چنین متغیر فراوانی روزهای همراه با توفان­های گرد و غبار آن‌ها (به‌عنوان متغیر وابسته) با تکنیک همبستگی پیرسون مورد تحلیل واقع شدند. از مجموع ١٠ سری داده­های فصلی، ایستگاه‌های ازنا، الیگودرز و کوهدشت دارای همبستگی زیادی بین عناصر اقلیمی و فراوانی روزهای همراه با توفان­های گرد و غبار بودند؛ به‌طوری که در ایستگاه ازنا متغیر سرعت بیشینه باد با ضریب همبستگی ٥٥/٠، در ایستگاه الیگودرز متغیر دمای بیشینه با ضریب همبستگی ٧٨/٠ و همچنین در ایستگاه کوهدشت، متغیر سرعت بیشینه باد با ضریب همبستگی ٨٢/٠، بیشترین همبستگی را با پدیده گرد و غبار داشتند.