تأثیر گردوغبار کارخانه سیمان یاسوج بر ویژگی‌های شیمیایی خاک‌های همجوار

Abstract

انتشارات اتمسفری از صنعت سیمان یکی از منابع اصلی آلودگی محیط زیست است. برای ارزیابی تأثیر گردوغبار سیمان بر برخی از ویژگی­های خاک در اطراف کارخانه سیمان یاسوج 61 نمونه خاک از کاربری­های مختلف در عمق 0-30 سانتی­متری تهیه شد. ویژگی­های مختلف خاک شامل pH، هدایت الکتریکی خاک، مواد آلی، کربنات کلسیم معادل، درصد شن، رس، سیلت و غلظت کل فلزات نیکل، منگنز، سرب و کادمیوم اندازه‌گیری شدند. به منظور بررسی نرمال بودن داده­ها از آزمون کلموگروف-اسمیرنوف استفاده شد. نتایج نشان داد خاک­های مورد مطالعه آهکی، غیرشور و قلیایی دارای 44/18 تا 54 درصد کربنات کلسیم معادل، 82/0 تا 19/2 درصد ماده آلی، 07/0 تا 96/0 دسی زیمنس بر متر هدایت الکتریکی و pH برابر 72/6 تا 02/8 بودند. مقادیر نیکل در دامنه­ی 98/214 تا 34/268 میلی­گرم بر کیلوگرم، مقادیر منگنز در دامنه­ی 45 تا 708 میلی­گرم بر کیلوگرم، مقادیر سرب در نمونه­های خاک در دامنه­ی 25/2 تا 75/168 میلی­گرم بر کیلوگرم و مقادیر کادمیوم در نمونه­های خاک در دامنه 37/0 تا 12/11 میلی­گرم بر کیلوگرم متغیر بودند. در نمونه­های بررسی شده، میانگین غلظت فلزات نیکل، منگنز، سرب و کادمیوم به­ترتیب 53/243، 46/436، 47/18 و 96/0 میلی­گرم بر کیلوگرم بود. ترتیب فراوانی میانگین غلظت فلزات سنگین به­صورت Mn >Ni >Pb >Cd بود. غلظت نیکل و کادمیوم در تمام نمونه­های خاک و غلظت منگنز و سرب در تعدادی از نمونه­های خاک کارخانه سیمان یاسوج بسیار بالاتر از استانداردهای جهانی USEPA بود. غلظت بالای این فلزات در خاک­های همجوار کارخانه در نتیجه­ فعالیت­های مختلف فرآوری مواد در فرآیند تولید سیمان و حرکت وسایل نقلیه در اطراف کارخانه سیمان است که نمایانگر تأثیر آلاینده­های منتشر شده از این کارخانه در بالا رفتن غلظت فلزات است.