اثر روش آبشویی و نحوه کاربرد آب و زهاب بر شوری‌زدایی و سدیم‌زدایی خاک‌های سنگین

Abstract

کاربرد زهاب با مدیریت مناسب برای اصلاح خاک‌های شور، یکی از روش‌های قابل پیشنهاد در استفاده مجدد از آن است. این پژوهش با هدف بررسی اثر نحوه به‌کارگیری آب و زهاب (اختلاط قبل از اعمال و یا به‌کارگیری به صورت نوبتی) و همچنین بررسی اثر روش آبشویی (متناوب و یا پیوسته) بر شوری‌زدایی و سدیم‌زدایی خاک‌های با بافت سنگین جنوب استان خوزستان انجام شد. آزمایش‌های آبشویی با اعمال 120 سانتی‌متر آب در کرت‌هایی به ابعاد 5/1× 5/1 متر انجام شد. پنج تیمار آبشویی مورد بررسی شامل تیمارهای D1F1 و D2F2 است که در آن‌ها به‌ترتیب یک و دو نوبت زهاب کشت و صنعت نیشکر سلمان فارسی با شوری 0/9 دسی­زیمنس بر متر و سپس به همان شیوه، آب کارون با شوری 61/2 دسی­زیمنس بر متر به زمین اعمال شد. همچنین، تیمارهای M1، M2 و M4 که در آن‌ها مخلوط آب و زهاب با شوری 0/6 دسی­زیمنس بر متر، به‌ترتیب به روش‌های آبشویی پیوسته، آبشویی متناوب با دو انقطاع و آبشویی متناوب با چهار انقطاع به زمین اعمال شد. نتایج نشان داد که استفاده نوبتی و یا ترتیبی آب‌هایی با کیفیت متفاوت، بر آبشویی املاح اثر بیشتری دارد، تا اختلاط آن‌ها قبل از اعمال در آبشویی؛ املاح باقی‌مانده در خاک در لایه 30-0 سانتی­متر در تیمار M4، به میزان 43 درصد بیشتر از تیمار D2F2 بوده است. املاح باقی‌مانده در خاک در تیمارهای M1 و M2 در همین لایه به‌ترتیب 17 و 24 درصد و نسبت جذب سدیم در این تیمارها به‌ترتیب 5/57 و 7/24 درصد بیش از تیمار M4 بود که نمایانگر اثر مثبت افزایش تعداد انقطاع در روند شوری‌زدایی و سدیم‌زدایی است.