ارزیابی عملکرد زهکش زیرزمینی در مقیاس مدل فیزیکی کشت دوم در اراضی شالیزاری (مطالعه موردی: گیاه تریتیکاله)

Abstract

به منظور ارزیابی عملکرد زهکش زیرزمینی، پژوهشی در مقیاس مدل فیزیکی در شرایط کشت دوم اراضی شالیزاری انجام شد. در مدل فیزیکی، زهکش‌ها در دو مخزن جداگانه در دو عمق 40 (D40) و 60 (D60) سانتی­متر نصب و گیاه تریتیکاله بعد از برداشت برنج کشت شد. در زمان وقوع بارندگی از زه­آب نمونه تهیه و پارامترهای EC، SAR، pH و TSS در آزمایشگاه اندازه­گیری شد. همچنین سطح ایستابی توسط پیزومتر قرائت شد. نتایج نشان داد که با افزایش عمق نصب زهکش، مقدار EC افزایش و مقدار SAR کاهش یافت. روند تغییرات مقدار EC در طول دوره آزمایش کاهشی بود به طوری که در انتهای دوره EC زه­آب دو زهکش D40 و D60 نسبت به ابتدای دوره به ترتیب 53 و 8 درصد کاهش داشت. مقادیر TSS نشان از عملکرد قابل قبول پوشش ژئوتکستایل در ایفای نقش پوششی خود داشت اما روند نوسانی آن تأثیرگذاری رفتار خاک مورد بررسی بر رفتار پوشش را نشان داد. نتایج نشان داد که زهکش نصب شده در عمق 40 سانتی‌متر در کنترل سطح ایستابی و جلوگیری از وقوع ماندابی موفق‌تر عمل نمود.