بررسی ﺗﺄثیرات تغییر اقلیم بر طول فصل رشد در چشم‌انداز 2020 تا2050 در چند نمونة اقلیمی ایران

Abstract

از دیدگاه هواشناسی کشاورزی، فصل رشد عبارت است از دوره‌ای که گیاه قادر به رشد باشد. این دوره عموماً به فاصلة بین آخرین یخبندان بهاره و اولین یخبندان پاییزه، که دما از آستانه‌ای معین بالاتر است (صفر یا 5 درجة سانتی‌گراد)، اطلاق می‌شود. در آینده یکی از روش‌های مطالعة اقلیم استفاده از خروجی مدل‌های گردش عمومی جوّ است. اما این مدل‌ها به‌دلیل قدرت تفکیک زمانی و مکانی پایین گویای تغییر اقلیم منطقه‌ای نیستند. در این تحقیق از مدلی آماری برای ریزمقیاس‌نمایی نتایج مدل‌های گردش عمومی جوّ، تحت دو سناریوی انتشار A2 و B1، در چند نمونة اقلیمی استفاده شد. نتایج این تحقیق برای چشم‌انداز 2020 تا 2050 بر مبنای سناریوی A2 نشان می‌دهد برای آستانة دمایی صفر درجة سانتی‌گراد طول فصل رشد در مقایسه با اقلیم گذشته در ایستگاه‌های مشهد، تهران، اصفهان، رشت، و زاهدان افزایش و در ایستگاه‌های تبریز، کرمان، و گرگان کاهش خواهد یافت. تحت سناریوی B1، مشخص شد متغیر مذکور در ایستگاه‌های مشهد و تهران و رشت روندی افزایشی و در ایستگاه‌های کرمان و گرگان روندی کاهشی در مقایسه با اقلیم گذشته دارد. برای آستانة دمایی 5 درجة سانتی‌گراد طول فصل رشد بر مبنای سناریوهای A2 و B1 برای همة ایستگاه‌ها، به جز شیراز، افزایش خواهد یافت. برای 5 روز متوالی با آستانة دمایی کمتر از 5 درجة سانتی‌گراد، تحت سناریوهای A2 وB1، در ایستگاه‌های تهران، مشهد، اصفهان، تبریز، کرمان، و کرمانشاه افزایش خواهد یافت. به‌طور کلی، طول فصل رشد برای هر سه آستانة دمایی تحت هر دو سناریوی انتشار در ایستگاه‌های مشهد و تهران و رشت افزایش خواهد یافت و در ایستگاه اصفهان فقط با آستانة دمایی صفر درجه مبتنی بر سناریوی B1 تغییری مشاهده نشد و برای بقیة حالات در این ایستگاه روندی افزایشی مشاهده شد.