مطالعه گاهشناسی درختی ارس (Juniperus polycarpos C. Koch) در رشته‌کوه البرز (مطالعه موردی: شاه‌کوه شاهرود)

Abstract

هدف مطالعه حاضر، تهیه گاهشناسی درختی گونه ارس و بررسی روابط رویش و اقلیم بود. گونه ارس به‌صورت طبیعی در رویشگاه‌های نیمه‌خشک با اقلیم سرد در ارتفاعات کوهستان­های ایران گسترش دارد. از منطقه شاه‌کوه شاهرود در ارتفاع از سطح دریا 2000 متر با طول جغرافیایی ً58 َ42 ْ54 و عرض جغرافیایی ً01 َ61 ْ36 از 20 پایه درخت ارس نمونه­های رویشی بدست آمد. نمونه­های رویشی بعد از آماده سازی، اندازه­گیری و تجزیه و تحلیل شدند. گاهشناسی حاصل از دوایر سالیانه 1391-1120 (271 سال) طول داشت. آمار گاهشناسی­درختی به‌ترتیب برای SNR، EPS و MS، 6/5، 85/0 و 29% محاسبه شد. بررسی رابطه رشد و اقلیم با استفاده از روش تابع پاسخ معلوم نمود که مهمترین عامل مؤثر بر رشد، فاکتور میانگین دمای هوا در ماه مارس (اواخر زمستان) قبل از فصل رشد بود. نتایج پژوهش حاضر می­تواند در توسعه داده­های اقلیمی گذشته ثمربخش باشد و با ترکیب با نتایج سایر پژوهش­ها در تهیه نقشه­های اقلیمی کارساز گردد.