بررسی کارایی روش‌های غیرشیمیایی در مدیریت علف‌های‌هرز سورگوم علوفه‌ای (Sorghum bicolor)

Abstract

به منظور بررسی کارایی روش‏های زراعی و مکانیکی در مدیریت علف‌های‌هرز سورگوم علوفه‌ای، آزمایشی در سال زراعی 1389 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و با آرایش تیماری اسپلیت فاکتوریل با سه تکرار در شهرستان ورامین اجرا شد. وجین علف‌های‌هرز با استفاده از کولتیواتور پنجه‌غازی به‌عنوان عامل اصلی در دو سطح: یک بار خاک‏ورزی (در مرحله سه برگی سورگوم)، دو بار خاک‏ورزی (در مرحله سه و پنج برگی سورگوم)، شاهد با وجین تمام فصل و شاهد بدون وجین و عامل فرعی، ترکیب فاکتوریل تراکم بوته (در دو سطح: 190000 و 266000 بوته در هکتار) و آرایش کاشت (در دو سطح: یک و دو ردیف کاشت روی هر پشته) بود. تراکم و وزن خشک علف‌های‌هرز 30 روز پس از خاک‏ورزی دوم و قبل و بعد از چین دوم تعیین شد. اثر تیمارهای آزمایش بر عملکرد علوفه سورگوم نیز در هر چین ارزیابی شد. نتایج نشان داد که هر چند خاک‏ورزی تراکم علف‌های‌هرز را 50 درصد کاهش داد، اما با توجه به تراکم بالای علف‌های‌هرز، علف‌های‌هرز باقی مانده با استفاده از فضای ایجاد شده و افزایش زیست‏توده خود، کاهش تراکم را جبران کردند. علاوه‌براین، افزایش تراکم و تغییر آرایش کاشت از طریق تاثیر بر عملکرد علوفه در چین اول، بر عملکرد نهایی علوفه اثر مثبت داشت. در مجموع، تلفیق عملیات خاک‏ورزی، تراکم و آرایش کاشت اثر قابل توجهی بر کاهش علف‌های‌هرز و افزایش عملکرد علوفه سورگوم نداشت، اما تاثیر برخی از تیمارها از جمله یک بار خاک‏ورزی در کشت دو ردیفه و همچنین تراکم 190000 بوته در متر مربع در کشت دو ردیفه بر عملکرد سورگوم، بیشتر از سایر تیمارها بود. بنابراین، از این تیمارها می‏توان در مدیریت تلفیقی علف‏های‏هرز سورگوم استفاده کرد.