واکنش ساختار کانوپی ارقام سویا (Glycine max (L.) Merr.) به رقابت با علف‌های هرز

Abstract

الگوی توزیع سطح برگ و ماده خشک کانوپی گیاه، نقش مهمی در رقابت گیاه ‌زراعی و علف‌هرز جهت دسترسی به نور ایفا می‌کند. بدین منظور، آزمایش مزرعه‌ای با هدف بررسی تغییرات توزیع عمودی سطح برگ و ماده خشک ارقام مختلف سویا و علف‌های هرز انجام شد. آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1389 در مزرعه آموزشی-پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا شد. حضور (آلودگی طبیعی مزرعه) و عدم حضور علف‌های هرز به عنوان عامل اصلی و چهار رقم (سحر، هیل، ساری، تلار) و دو لاین امیدبخش سویا (032، 033) به عنوان عامل فرعی در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نمونه‌برداری برای توزیع عمودی سطح برگ و ماده خشک در لایه‌های مختلف کانوپی سویا و علف‌های هرز در زمان بسته شدن کانوپی سویا، انجام شد. نتایج نشان داد که رقابت با علف‌های هرز موجب شد که ارقام مختلف سویا لایه‌های حداکثر سطح برگ و ماده خشک خود را به لایه‌های بالاتر کانوپی متتقل نمایند. توزیع سطح برگ و ماده خشک در کانوپی علف‌های هرز بسته به نوع و فرم رشدی آنها متفاوت بود. گاوپنبه <em>Abutilon theophrasti</em> Medic.)) ارتفاع شاخه‌دهی خود را افزایش داد و برگ‌های خود را روی کانوپی سویا مستقر نمود. رقم هیل بیشترین عملکرد را در بین ارقام در شرایط حضور علف‌هرز تولید نمود و بیشترین توانایی سرکوب‌کنندگی رشد علف‌های هرز را نسبت به سایر ارقام داشت.