مطالعه مکانیسم‌های مقاومت غیر مبتنی بر محل هدف در بیوتیپ‌‌های فالاریس (Phalaris minor Retz.) مقاوم به علف‌کش¬های آریلوکسی فنوکسی پروپیونات

Abstract

بازدارنده‌های استیل کوآنزیم‌آ کربوکسیلاز، علف‌کش‌های رایج برای کنترل پس‌رویشی علف‌های هرز باریک‌برگ در مزارع گیاهان پهن‌برگ می‌باشند. تعدادی از این علف‌کش‌ها برای کنترل علف‌های هرز باریک‌برگ در مزارع گندم و جو استفاده می‌شود. اخیرا چند بیوتیپ از علف هرز فالاریس مقاوم به علف‌کش‌های بازدارنده آریلوکسی فنوکسی پروپیونات از جمله دایکوفوپ متیل، فنوکساپروپ پی اتیل و کلودینافوپ پروپارژیل در برخی مزارع گندم استان فارس که سالهای متمادی در معرض تیمار با این باریک‌برگ‌‌کش بودند، شناسایی شده است. مطالعات قبلی بیوشیمیایی نشان داد که مکانیسم مقاومت به این علف‌کش‌ها در بیوتیپ‌های SR3، MR4 و AR بدلیل وجود آنزیم تغییر یافته ACCase می‌باشد. اما میزان حساسیت این آنزیم در سایر بیوتیپ‌های مقاوم ( FR2, FR3, FR4,FR5, FR6, FR8, MR1, MR2, ER1, ER2وGR2-1) تفاوت معنی‌داری با بیوتیپ حساس نداشت. آزمایشهایی برای تعیین میزان نهشت، جذب و انتقال علف‌کش دایکلوفوپ متیل در دو بیوتیپ مقاوم SR3 و FR8 و بیوتیپ حساس ES در سال 1387 در آزمایشگاه شیمی کشاورزی دانشگاه کوردوبای اسپانیا انجام شد تا مکانیسم یا مکانیسم‌های احتمالی مقاومت غیر مبتنی بر محل هدف در این بیوتیپ‌‌ها مورد مطالعه قرار گیرد. میزان نهشت و جذب علف‌کش دایکلوفوپ متیل در دو بیوتیپ مقاوم تفاوت معنی‌داری با بیوتیپ ‌ حساس نشان نداد. در هر سه بیوتیپ ، عمده علف‌کش جذب شده، در برگ تیمار شده باقی ماند و میزان بسیار ناچیزی به سایر بخشهای گیاه منتقل شد. میزان متابولیسم علف‌کش نیز در هر سه بیوتیپ یکسان بود. از آنجاییکه بیوتیپ FR8 فاقد آنزیم مقاوم بوده و از طرف دیگر میزان نهشت، جذب، انتقال و متابولیسم علف‌کش نیز در آن تفاوت معنی‌داری با بیوتیپ حساس نشان نداد، احتمالا مکانیسم‌ ناشناخته‌ای در مقاومت این بیوتیپ دخیل می‌باشد.