پاسخ علف‌هرز جودره (Hordeum spontaneum C. Koch) به رهیافت‌های مدیریتی در تناوب زراعی گندم ـ نخود ـ گندم در شرایط دیم استان لرستان

Abstract

تاثیر خوشه‌چینی علف‌هرز جودره در کشت گندم و اثر راهکارهای مدیریتی در کشت نخود بر تولید سنبله این علف‌هرز، در تناوب زراعی گندم ـ نخود ـ گندم و در قالب آزمایش سه ساله‌ای در منطقه گریت شهرستان خرم‌آباد، طی سال‌های 1388 تا 1390 مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل اسپلیت و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. خوشه‌چینی علف‌هرز جودره در کشت گندم و زمان کاشت نخود در فصل، کرت‌های اصلی و سطوح مدیریت علف‌هرز در کشت نخود، کرت‌های فرعی آزمایش بودند. آزمایش دارای سه فاکتور شامل (الف) وضعیت ریزش بذر علف‌هرز جودره در کشت گندم در دو سطح بدون خوشه‌چینی و با خوشه‌چینی، (ب) زمان کاشت نخود در دو سطح کشت زودهنگام و کشت دیرهنگام و (ج) مدیریت علف‌هرز در کشت نخود در پنج سطح کاربرد پیش‌رویشی متری‌بیوزین، کاربرد پیش‌رویشی ایمازتاپیر، کاربرد پس‌رویشی کلتودیم، شاهد عاری از علف‌هرز و شاهد بدون کنترل علف‌هرز بود. در پاییز سال 1389، متناسب با تاریخ کاشت رایج منطقه، گندم در کرت‌های آزمایشی کاشته شد. تعداد سنبله علف‌هرز جودره در کشت گندم در بهار سال 1390 شمارش شد. میانگین تعداد سنبله علف‌هرز جودره در کشت گندم سال سوم بر اثر خوشه‌چینی آن در کشت گندم سال اول 9/71 درصد کاهش یافت. تأخیر در کاشت نخود، افزایش 7/68 درصد تعداد سنبله علف‌هرز جودره در کشت گندم سال بعد را در پی داشت. وجین دستی علف‌های‌هرز در کشت نخود در شرایط خوشه‌چینی و عدم خوشه‌چینی، به ترتیب سبب کاهش 6/94 درصد و 3/88 درصد تعداد سنبله علف‌هرز جودره در کشت گندم در سال سوم شد. به نظر می‌رسد که راهکار صحیح مدیریت علف‌هرز مشکل‌ساز جودره در کشت گندم را می‌بایست در اقدامات زراعی از جمله تناوب زراعی جستجو کرد.