بررسی شایستگی نسبی بیوتیپ‌های خردل وحشی (Sinapis arvensis ) مقاوم و حساس به بازدارنده‌های استولاکتات سنتتاز (ALS) در شرایط رقابت و عدم رقابت با گندم

Abstract

به منظور بررسی شایستگی نسبی بیوتیپ‌های خردل‌وحشی مقاوم به بازدارنده‌های ALS جمع‌آوری شده از سه استان خوزستان، گلستان و کرمانشاه، آزمایشات گلخانه‌ای در دو بخش انجام گرفت. در بخش اول روند تغییرات وزن خشک اندام‌هوایی، سطح برگ و ارتفاع بیوتیپ مقاوم هر استان با بیوتیپ حساس همان استان در شرایط عدم رقابت با گندم مقایسه شدند. در بخش دوم قدرت رشد بیوتیپ‌های حساس و مقاوم هر استان در شرایط رقابت با گندم و قدرت رشد و تولید عملکرد گندم در رقابت با بیوتیپ‌‌های مذکور مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس نتایج در بین بیوتیپ‌های مقاوم، رشد بیوتیپ Ker-2 از استان کرمانشاه نسبت به بیوتیپ حساس Ker-1 از نظر سطح برگ بالاتر بود و از نظر ارتفاع نهایی و وزن خشک بوته اختلاف معنی‌داری بین دو بیوتیپ دیده نشد. بیوتیپ‌های مقاوم استان‌های گلستان و خوزستان (G3 و Kh5) نسبت به بیوتیپ‌های حساس این استان‌ها (G9 و Kh3) از نظر هر سه صفت مورد مطالعه به صورت معنی‌دار پایین‌تر بودند. در شرایط رقابت با گندم نیز بیوتیپ مقاوم Ker-2 نسبت به بیوتیپ حساس Ker-1 اختلاف معنی‌داری از نظر توان رقابت با گندم نداشتند و شاخص ازدحام نسبی دو بیوتیپ استان کرمانشاه اختلاف معنی‌دار نداشتند و در نهایت نیز اختلاف رشد و تولید عملکرد گندم در رقابت با این دو بیوتیپ غیرمعنی‌دار بود. اما در رابطه با بیوتیپ‌های استان گلستان و خوزستان نتایج حاکی است که در شرایط رقابت با گندم بیوتیپ‌های حساس این دو استان (G9 و Kh3) نسبت به بیوتیپ‌های مقاوم آن‌ها (G3 و Kh5) از نظر رشد و ضریب ازدحام برتری داشتندوگندم در رقابت با بیوتیپ‌های مقاوم G3 و Kh5 نسبت به بیوتیپ‌های حساس G9 و Kh3 به ترتیب رشد و عملکرد دانه‌ای بالاتری داشتن. در نهایت نتایج نشان داد که در بین سه بیوتیپ مقاوم، تنها بیوتیپ Ker-2 دارای قدرت رشد و رقابت برابر با بیوتیپ حساس می‌باشد که می‌تواند به سرعت گسترش پیدا کرده و با توجه به مقاومت به بازدارنده‌های ALS، مزاحمت بالایی ایجاد می‌نماید.