روش ترکیبی عقلی- نقلی در کلام اسلامی

Abstract

محققان الهیات روش‌های مختلفی جهت کشف حقائق و حصول معرفت به معارف دارند. برخی نقل گرا، برخی عقل گرا و برخی شهود گرا هستند. این روش‌ها را «روش‌های اولیه و بسیط» می‌نامیم. به لحاظ فرض، امکان تلفیق روش‌های بسیط هست، که در این صورت روش‌های ترکیبی و تلفیقی در زمینه الهیات به وجود خواهد آمد. از میان روش‌های ترکیبی، نوشتار پیش روی، روش ترکیبی عقلی- نقلی را مطمح نظر قرار می‌دهد و پس از بررسی پاره‌ای از ویژگی هایش، در پی مصداق یابی برای آن بر می‌آید. در عالم واقع و نه در عالم فرض، دو اثر- یکی از عالمی شیعی و دیگری از اهل سنّت- با رویکرد ترکیبی عقل و نقل به بحث از عقائد پرداخته‌اند. این دو تألیف «البراهین القاطعة فی شرح تجرید العقائد الساطعة» و «الإنصاف فیما یجب اعتقادُه و لایجوز الجهلُ به» هستند.