چگونگی وحی نبوت از دیدگاه قرآن و روایات

Abstract

<strong>وحی الهی به بشر عموماً و به پیامبران خصوصاً، به سه شیوه کلی بوده است: یکم. القاء معانی و حقایق در قلب پیامبر الهی یا ولی خدا، بدون لفظ و بدون واسطه فرشته وحی. دوم. وحی از طریق الفاظ و بدون واسطه فرشته وحی. سوم. وحی لفظی یا غیرلفظی بواسطه فرشته وحی. شیوه سوم، رایج‏ترین شیوه بوده و جیرئیل برترین فرشته وحی به شمار می‏رود، که به هنگام رساندن پیام الهی به پیامبران به صورت بشر متمثل می‏شده است و بر اساس روایات آن دسته از پیامبران که رسولان الهی نامیده شده‏اند، تمثل بشری جبرئیل را در خواب و بیداری مشاهده می‏کردند، ولی آن دسته از پیامبران که انبیاء الهی نامیده شده‏اند، فقط در عالم رؤیا تمثل بشری جبرئیل را مشاهده می‏کردند. ولی محَدَّث یا امام فقط صدای فرشته را می‏شنود و از آنجا که این ویژگی مربوط به زمان آگاهی از معارف و احکام دینی به واسطه فرشته است، با دیدن تمثل بشری فرشته توسط محَدَّث و امام در زمان‏های دیگر منافات ندارد. از طرفی چون مشاهده تمثل بشری فرشته به خودی خود نشانه کمال نیست، این مطلب با برتری امامان اهل‏بیت</strong><strong>:</strong><strong> بر پیامبران - غیر از پیامبر اکرم</strong><strong>9</strong><strong>- ناسازگار نخواهد بود. </strong>