ترجیح مرحله طعمه و واکنش تابعی کفشدوزک Hyperaspis polita با تغذیه از شپشک Nipaecoccus viridis

Abstract

شپشک آردآلود جنوب (Nipaecoccus viridis (Newstead یکی از مهم‌ترین آفات مرکبات در دنیا است که از نظر اقتصادی اهمیت ویژه‌ای داشته و در جنوب ایران و به ویژه خوزستان نیز فعال می­باشد. در این پژوهش ترجیح مراحل مختلف سنی طعمه و واکنش تابعی در کفشدوزک Hyperaspis polita Weise با تغذیه از شپشک آردآلود جنوب در دمای 1±30 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره روشنایی: تاریکی 10:14 مطالعه شد. نتایج نشان داد تخم شپشک طعمه ترجیحی غالب این شکارگر بود و کم­ترین ترجیح به حشرات کامل ماده شپشک نشان داده شد. برازش رگرسیون لجستیک لارو سن چهار، حشره کامل ماده و نر کفشدوزک با تغذیه از طعمه ترجیحی یعنی تخم شپشک آردآلود جنوب نشان داد که واکنش تابعی آن­ ها به ترتیب از نوع دوم، دوم و سوم بود. با استفاده از معادله‌ راجرز قدرت جستجوگری (a) لارو سن چهار و حشره کامل ماده به ترتیب 2553/0 و 1983/0 در ساعت تعیین شد. ضریب ثابت (b) برای حشره کامل نر نیز 00405/0 بود. کم­ترین زمان دستیابی (Th) به تخم شپشک در لارو سن چهار کفشدوزک (0881/0 ساعت) و بیش­ترین آن در حشره کامل نر کفشدوزک (3101/0 ساعت) بود. بیش­ترین نرخ شکارگری (T/Th) یا نسبت کل زمان آزمایش به زمان دستیابی در لارو سن چهار کفشدوزک 51/298 تخم در روز و کم­ترین آن در حشره کامل نر کفشدوزک 39/77 تخم در روز محاسبه شد. بر اساس نتایج به دست آمده به نظر می ­رسد که کفشدوزک H. polita توانایی کافی برای کنترل شپشک آرد آلود جنوب را داشت. با این حال، باید مطالعات تکمیلی در طبیعت و در مقایسه با سایر شکارگرهای موجود انجام شود.