اثر حشره‌کش‌های گیاهی دایابون® و پالیزین® روی شته (Aphis fabae Scopoli (Hem.: Aphididae و واکنش تابعی زنبور پارازیتوئید آن (Lysiphlebus fabarum (Marshall) (Hym.: Braconidae

Abstract

حشره­ کش ­های گیاهی یکی از ابزارهای مدیریت تلفیقی آفات هستند و بررسی اثر آن ها روی آفات و اثرات جانبی ­شان روی دشمنان طبیعی آفات ضروری به­ نظر می ­رسد. در این پژوهش، سمیت دو حشره ­کش ­گیاهی دایابون® و پالیزین® روی پوره­ های سن سوم و بالغین شته Aphis fabae Scopoli و مرحله شفیرگی زنبور پارازیتوئید آن، (Lysiphlebus fabarum (Marshall مورد بررسی قرار گرفت. به ­علاوه، اثر حشره ­کش­ های مذکور روی واکنش تابعی زنبور پارازیتوئید ارزیابی شد. همه آزمایش ­ها در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. میزان LC50 حشره ­کش ­های دایابون® و پالیزین® روی پوره­ های سن سوم A. fabae، به ­ترتیب 2/750 و 3/636 پی ­پی ­ام بود. مقادیر LC50حشره­ کش­ ها برای بالغین به ­ترتیب 04/1302 و 8/1062 پی ­پی ­ام بود. میانگین نرخ ظهور زنبورهای پارازیتوئید بالغ به ­ترتیب 03/2 ± 33/91، 2/3 ± 08/86 و 55/2 ± 74/89 درصد برای تیمارهای شاهد، دایابون® و پالیزین® بود. حشره ­کش ­ها زادآوری زنبورهای ماده بقا یافته را در مقایسه با شاهد، تحت تاثیر قرار ندادند (05/0< P). براساس استاندارد سازمان بین ­المللی برای کنترل بیولوژیک (IOBC)، دایابون® و پالیزین® در گروه حشره ­کش­ های بی ­زیان قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در همه تیمارها واکنش تابعی از نوع دوم است. قدرت جستجوگری (a) زنبور L. fabarum در تیمارهای شاهد، دایابون® و پالیزین® به ­ترتیب 075/0، 050/0 و 056/0 (بر ساعت) و زمان دستیابی (Th) 459/0، 515/0 و 482/0 ساعت بود. اختلاف معنی ­داری در پارامترهای واکنش تابعی بین تیمارهای حشره ­کش­ ها و شاهد مشاهده نشد. نتایج به ­دست آمده، نشان داد که حشره­ کش­ های دایابون® و پالیزین® گزینه ­های مناسبی برای کنترل شته سیاه باقلا در تلفیق با زنبور پارازیتوئید L. fabarum هستند.