بررسی دو سالانه جدول زندگی کرم برگ‌خوارتوتGlyphodes pyloalis Walker (Lep.: Pyralidae) در شرایط صحرایی

Abstract

پروانه برگ­خوار توت Glyphodes pyloalis Walkerآفت اختصاصی درختان توت در شمال ایران است. در پژوهش حاضر، پارامترهای جدول زندگی این آفت در سال­ های 1393 و 1394 در شرایط صحرایی شهر رشت بررسی شد. داده­ های جدول زندگی بر اساس نظریه سن- مرحله رشدی دوجنسی تجزیه و تحلیل شدند. بین طول دوره پیش از بلوغ در دو نسل در سال 1393 اختلاف معنی ­دار بود، اما در طول دوره پیش از بلوغ برای سه نسل در سال 1394 اختلاف معنی­ داری مشاهده نشد. کل دوره پیش از تخمریزی، دوره تخمریزی و باروری در نسل اول سال 1393 به صورت معنی ­داری بیش­تر از نسل دوم بود. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) در نسل اول سال 1393 (093/0 بر روز) کم­تر از نسل دوم (106/0 بر روز) بود در حالی که نرخ خالص تولید مثل (R0)، نرخ ناخالص تولیدمثل (GRR) و میانگین طول یک نسل (T) در نسل اول سال 1393 بیش­تر از نسل دوم بود. مقدار r، R0 و T برای نسل­ های اول تا سوم مورد مطالعه در سال 1394 به ­ترتیب بین 093/0 - 081/0 بر روز، 62/24 - 66/14 نتاج و 32/33 - 91/32 روز نوسان داشت. از آن­جا که پارامترهای جدول زندگی این آفت در نسل­ های مختلف در شرایط طبیعی متفاوت بود، نتایج پژوهش حاضر نشان می ­دهد که جمع­ آوری داده­ های جدول زندگی در شرایط صحرایی ضروری به نظر می­ رسد تا با درک دقیق تغییرات فصلی کرم برگ­خوار توت در برنامه­ های کنترل تلفیقی گام موثری برداشت.