شاخص های زیستی و رشد جمعیت شته ی جالیز، Aphis gossypii Glover روی گیاه خیار پرورش یافته در نسبت های مختلف ورمی کمپوست به خاک

Abstract

شته ی جالیز، Aphis gossypii Glover یکی از آفات مهم و خسارت زا در گلخانه های سبزی و صیفی است. در این تحقیق، پارامترهای زیستی و رشد جمعیت شته ی جالیز پرورش یافته روی گیاه خیار رقم یلدا در نسبت های مختلف ورمی کمپوست:خاک (0 : 100، 10 : 90، 20 : 80 و30 : 70درصد حجمی) در دمای 2±25 درجه ی سلسیوس، رطوبت نسبی 5±55 درصد و دوره ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. بیشترین و کمترین طول دوره ی پوره زایی، طول عمر افراد بالغ و طول دوره ی زیستی به ترتیب در شاهد و تیمار ورمی کمپوست 30 درصد به دست آمد. بیشترین و کمترین مقدار هر دو پارامتر نرخ ناخالص تولیدمثل (GRR) و نرخ خالص تولیدمثل(R0) به ترتیب در شاهد و تیمار ورمی کمپوست 30 درصد محاسبه شد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) در شاهد و تیمارهای 10،20 و 30 درصد ورمی کمپوست به ترتیب 0.390، 0.361، 0.372 و 0.323 بر روز محاسبه شد. در پارامترهای نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ)، مدت زمان دو برابر شدن جمعیت (DT) و متوسط مدت زمان یک نسل(T) تفاوت معنی داری بین تیمارها مشاهده نشد. نتایج نشان داد که استفاده از نسبت 70:30 ورمی کمپوست: خاک در گلخانه ی پرورش خیار می تواند پارامترهای زیستی و زادآوری شته ی جالیز را روی این گیاه به میزان قابل توجهی کاهش دهد.