تشخیص Phaeoacremonium tuscanum و گونه‌های Botryosphaeriaceae همراه با بیماری زوال انگور در ایران و بررسی نقش بقایای هرس شده در ماندگاری عوامل بیمارگر

Abstract

در بهار و تابستان سال‌های 1388 و 1391 و به منظور جداسازی و شناسایی قارچ‌های همراه با زوال انگور در استان‌های کرمان ( جنوب شرق ایران) و کهگیلویه و بویر احمد ( جنوب غرب ایران) از باغ های مختلف بازدید به عمل آمد. از درختان انگور با علائم بیماری شامل زردی، کم برگی، کاهش رشد، پژمردگی، زردی بین رگبرگی، علائم داخلی مانند وجود لکه‌های سیاهرنگ و تغییر رنگ بافت چوب در برش عرضی و هم‌چنین بقایای هرس شده چوب انگور در کف باغ‌ها نمونه‌برداری شد. جداسازی عوامل قارچی از بافت‌های تغییر رنگ یافته چوب و پیکنیدیوم‌های تشکیل شده روی بقایای هرس شده با به کارگیری محیط کشت‌های عصاره مالت – آگار حاوی یک میلی‌گرم در میلی‌لیتر سولفات استرپتومیسن (MEAS) و عصاره سیب زمینی–آگار (PDA) انجام گردید. بر اساس ویژگی‌های ریخت شناختی و مولکولی چهار گونه <em>Phaeoacremonium tuscanum</em>، <em>Diplodia seriata</em>، <em>Botryosphaeria dothidea</em> و<em>Neofusicoccum parvum</em> از نمونه‌های جمع‌آوری شده جداسازی و شناسایی شد. در این خصوص، دو گونه <em>D. seriata</em> و <em>B. dothidea</em> از درختان بیمار و پیکنیدیوم‌های تشکیل شده روی بقایای هرس شده جداسازی گردیدند در حالی‌که گونه <em>N. parvum</em> تنها از پیکنیدیوم‌های موجود روی بقایای هرس شده به دست آمد. گونه <em>Pm. tuscanum</em> از درختان انگور با علائم زردی، برگریزی، کوتولگی برگ‌ها و وجود لکه‌ها و رگه‌های سیاه رنگ در برش عرضی از شاخه‌های آلوده جداسازی شدند. آزمون بیماری‌زایی روی شاخه‌های سبز رقم عسکری و تحت شرایط گلخانه‌ای انجام شد. براساس نتایج به‌دست آمده از آزمون بیماری‌زایی، همه گونه‌های مورد استفاده بیماری‌زا بودند و بعد از گذشت25 روز باعث تغییر رنگ بافت چوب در قلمه‌های مایه‌زنی شده گردیدند. جهت اثبات آزمون کخ قارچ‌های مایه‌زنی شده مجدداً از حاشیه بافت آلوده و سالم جداسازی و شناسایی شدند. بر اساس اطلاعات موجود این اولین گزارش از <em>Pm. tuscanum</em> همراه با زوال انگور در ایران است. هم‌چنین این مطالعه اولین گزارش از وجود سه گونه <em>D. seriata</em>، <em>N. parvum</em> و <em>B. dothidea</em> روی بقایای هرس شده چوب در باغ‌های انگور در این کشور است.