بررسی اثرات متقابل دو قارچ‌ میکوریز آربوسکولار ) Glomus mosseae وGlomus intraradices ( و نماتود ریشه‌گرهی ) (Meloidogyne javanica در گوجه‌فرنگی

Abstract

در این بررسی برای ارزیابی اثرات متقابل دو قارچ ‌میکوریز آربوسکولار و نماتود ریشه<em>‌</em>گرهی در گوجه‌فرنگی از دو قارچ <em>Glomus mosseae </em> و <em>intraradices</em><em> Glomus</em>و یک گونه نماتود <em>Meloidogyne javanic</em><em>a</em> استفاده شد. پس از تکثیر قارچ‌های مذکور روی شبدر سفید و تکثیر و شناسایی نماتود، آزمایشی با 6 تیمار و 9 تکرار به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط گلخانه انجام شد. برای مطالعه اثر قارچ‌ها روی بیماری‌زایی و خسارت نماتود از شاخص‌های رشدی گیاه (ارتفاع اندام‌های هوایی، طول ریشه، وزن تر و خشک اندام‌های هوایی و ریشه) و شاخص‌های رشد و نموی نماتود (تعداد گال و توده تخم روی هر گیاه، تعداد تخم در هر توده تخم، تعداد نوزاد سن دوم در خاک و فاکتور تولیدمثل <em>Rf=Pf/Pi</em>)، و برای ارزیابی اثر نماتود روی قارچ‌های میکوریز از پارامترهای رشد و نموی قارچ (تعداد اسپور و درصد کلنیزاسیون ریشه) استفاده شد. نتایج نشان داد که قارچ‌های میکوریز باعث افزایش رشد بخش‌های مختلف گیاه می‌شوند. نتایج به‌دست آمده از تجزیه آماری شاخص‌های رشد و نموی گیاه و نماتود در تیمارهای مختلف نشان داد که تأثیر قارچ‌ها روی کاهش خسارت نماتود بیش از اثر افزایشی روی رشد گیاه است. بین دو قارچ از این نظر تفاوت معنی‌داری دیده نشد. علی‌رغم کاهش شاخص‌های قارچی (تعداد اسپور در خاک و میزان کلنیزاسیون ریشه) در اثر حضور نماتود، تجزیه و تحلیل آماری شاخص‌های مذکور مؤید وجود تفاوت معنی‌دار بین آنها، در حضور و عدم حضور نماتود نبود.