نماتودهای انگل گیاهی در مزارع حبوبات استان لرستان و پراکنش آنها*

Abstract

به منظور شناسایی و تعیین پراکنش نماتودها در مزارع نخود، عدس، لوبیا و باقلا استان لرستان، طی سال‏های 1389 و 1390 تعداد 150 نمونه خاک و ریشه از مزارع شهرستان‏های مختلف استان جمع‏آوری شد. پس از استخراج، کشتن، تثبیت و انتقال نماتودها به گلیسرین، اسلایدهای میکروسکوپی دائمی تهیه شد. شناسایی گونه‏ها با استفاده از میکروسکوپ نوری مجهز به دوربین دیجیتال و بر اساس ویژگی‏های ریخت‏شناختی و ریخت‏سنجی و با استفاده از کلیدهای معتبر انجام گرفت. در این بررسی 19 گونه نماتود از فوق‏بالاخانواده Tylenchomorpha (راسته Tylenchida) شناسایی گردید. در بین گونه‏های شناسایی شده، <em>Aphelenchoides cyrtus</em>، <em>Ditylenchus medicaginis</em>، <em>D. parvus</em>، <em>Merlinius brevidens</em> و <em>Paratylenchus coronatus</em>به ترتیب 6/37، 8/30، 6/24، 5/20 و 1/19 درصد، بیشترین فراوانی را در مزارع مختلف حبوبات استان داشتند. بیشترین تعداد گونه به ترتیب از شهرستان‏های الشتر (19 گونه)، خرم‏آباد (15 گونه)، بروجرد (14 گونه)، دورود (13 گونه)، نورآباد (12 گونه)، کوهدشت (11 گونه)، ازنا و الیگودرز (10 گونه) و پلدختر (8 گونه) جداسازی شد. دو گونه<em>Amplimerlinius paraglobigerus</em>و<em>Helicotylenchus scoticus</em>برای اولین بار از ایران گزارش و توصیف و شرح کاملی از گونه‏های <em>Ditylenchus medicaginis</em> و <em>D. parvus</em> ارائه شده است.