تعیین پاتوتیپ‏ و خصوصیات مولکولی تعدادی از جمعیت‌های ایرانی نماتد سیستی سیب‏زمینی (Globodera rostochiensis) و تأثیر ارقام مقاوم و حساس بر تفریخ تخم

Abstract

نماتد سیستی سیب‏زمینی،<em>Globodera rostochiensis</em> در سال 1387 از مزارع سیب‏زمینی شهرستان بهار در استان همدان گزارش شد. جهت تعیین پاتوتیپ <em>G. rostochiensis</em>، تعداد ده جمعیت‌ از مزارع آلوده سیب‏زمینی در منطقه بهار جمع‌آوری شد. شناسایی گونه بر اساس خصوصیات ریخت‏شناسی و ریخت‏سنجی لاروهای سن دوم و سیست‏ها و با استفاده از آغازگر اختصاصی گونه و تعیین ترادف نوکلئوتیدی ناحیه D2-D3 از ژن زیر واحد بزرگ ریبوزومی RNA صورت گرفت. به منظور تعیین پاتوتیپ نماتد، چهار رقم سیب‏زمینی شامل دزیره، مارفونا، اگریا و سانته با جمعیت اولیه 1 ± 6 تخم و لارو در گرم خاک مایه‏زنی و در شرایط اتاقک رشد با دمای 18 تا 22 درجه سانتی‏گراد به مدت سه ماه نگهداری شدند. بر اساس نتایج ارزیابی مقاومت و حساسیت نسبی ارقام مورد آزمایش، پاتوتیپ نماتد سیستی سیب‏زمینی در منطقه بهار استان همدان پاتوتیپ Ro1 تشخیص داده شد. ناحیه D2-D3 از ژن 28S-rRNA در تعداد هشت جمعیت تکثیر و تعیین توالی شد. توالی‏های به دست آمده با ترادف‏های نوکلئوتیدی جدایه‌های موجود در بانک جهانی ژن (GenBank) مقایسه و درخت تبارزایی ترسیم گردید. تأثیر ارقام حساس مارفونا و دزیره و ارقام مقاوم اگریا و سانته نسبت به پاتوتیپ RO1 بر میزان تفریخ تخم نماتد سیستی سیب‏زمینی بعد از سه ماه نشان داد که از نظر آماری تفاوت معنی‌‌داری بین ارقام از نظر میزان تفریخ تخم و خروج لارو سن دوم از سیست در اکثر آزمایش‌ها وجود ندارد و کلیه ارقام از این نظر در یک گروه آماری قرار گرفتند.