گونه‌های فوزاریوم عامل پوسیدگی ریشه و طوقة گندم در استان کرمانشاه

Abstract

به منظور شناسایی بیمارگرهای قارچی ریشه و طوقة گندم طی سال‌های 1382 تا 1387 از مزارع گندم استان کرمانشاه در مراحل مختلف رشد نمونه‌برداری شد. قطعاتی از بافت‌های ریشه، میانگره زیر طوقه، طوقه و پایین ساقه که دارای پوسیدگی بودند پس از ضدعفونی سطحی روی محیط کشت PDAحاوی سولفات استرپتومایسین کشت شد. آزمون بیماری‌زایی در شرایط گلخانه به روش مخلوط مایه قارچ با خاک پاستوریزه انجام گرفت. قدرت بیماری‌زایی گونه‌ها با استفاده از مقیاس یک تا پنج (1= بدون علامت، 5= پوسیدگی شدید که منجر به مرگ گیاه می‌شود) محاسبه شد. از بافت‌های بیمار علاوه بر جنس‌های دیگر، 241 جدایه فوزاریوم جدا شد که در اغلب نقاط استان پراکنش داشتند. قدرت بیماری‌زایی آنها در شرایط گلخانه از یک تا 9/ 2 متغیر بود. با توجه به میزان قدرت بیماری‌زایی در شرایط گلخانه و فراوانی جدایه‌های هرگونه، در مجموع می‌توان گونه‌های <em>Fusarium culmorum</em>، <em>F. pseudograminearum</em> و <em>F. crookwellense</em> را مهم‌ترین گونه‌های خسارت‌زا در استان کرمانشاه محسوب کرد.آنهایی که فاقد قدرت بیماری‌زایی بودند عبارت‌اند از <em>F .equiseti</em>، <em>F. lateritium</em>، <em>F. moniliforme</em>، <em>F. oxysporum</em>، <em>F. sambucinun</em>، <em>F.</em> <em>semitectum</em>، <em>F. solani</em> و <em>F. trisinctum</em>.