وقف فرش به حرم امام رضا پیشینه و شیوه ‏ها (از صفویه تا اواخر قاجار)

Abstract

حرم مطهر امام رضا از مهم‏ترین اماکن مذهبی مسلمانان، به ویژه شیعیان است که همواره مورد توجه واقفان بوده است؛ به طوری که وقف در دوره‏های مختلف تاریخی، به‏ویژه از دورۀ صفویه به این سو، نقش بسزایی در تأمین نیازهای حرم مطهر و اماکن وابستۀ آن داشته است. در این میان، مفروشات در کنار لوازم کاربردی دیگر، مانند وسایل روشنایی، بخش مهمی از موقوفات حرم را به خود اختصاص داده است. بررسی‏ها نشان می‏دهد تاکنون پژوهش‏های بسیاری در راستای شناخت و معرفی موقوفات حرم مطهر امام رضا از جنبه‏های گوناگون به انجام رسیده، اما به وقف فرش بر حرم مطهر به طور خاص پرداخته نشده است. بر این اساس در پژوهش حاضر، پیشینۀ تاریخی وقف فرش بر حرم مطهر امام رضا7، همچنین انواع شیوه‏های وقف فرش و انواع فرش‏های وقفی با هدف شناخت جایگاه وقف در تأمین مفروشات حرم مطهر از دورۀ صفویه تا اواخر دورۀ قاجار بررسی شده است. این مقاله، پژوهشی تاریخی است و بر پایه مطالعات کتابخانه‏ای، اسنادی و میدانی صورت گرفته است.