تمدن نوین اسلامی در بستر اصلاح فرهنگی (تبیین اندیشههای تمدنی مالک بِننبی)

Abstract

مالک بن‌‌نبی اندیشمند مسلمان و معاصر الجزایری است که در پی تأملات ژرف پیرامون وضعیت کنونی جامعه مسلمان، مهم‌ترین چالش‌های فرهنگی آن شامل شکاف عمیق در شبکه روابط اجتماعی، فراگیری روحیۀ استعمارپ ذیری و رنگ‌باختن هویت دینی را ذیل مقولۀ کلان تمدن، شناسایی و تحلیل کرده است؛ وی سه‌گانه یادشده را علل عقب‌ماندگی جوامع مسلمان از کاروان تمدن و پیشرفت دانسته و رهیافت اصلاحی خود را نیز برای اعتلای تمدنیِ جامعۀ مسلمان در چهارچوب آموزه‌‌های دینی و با رویکردی فرهنگی ارائه کرده است؛ او با تبیین وضع موجود می‌‌کوشد تا توجه جوامع مسلمان را به راه‌های برون‌رفت از این نابسامانی جلب نماید. نوشتار پیش‌‌رو در تلاش است تا با توصیف و تحلیل نوشته‌‌های مالک‌‌بن‌نبی، فرایند و چگونگی راهکار پیشنهادی او در قالب یک دگرگونی فراگیر و بنیادین اجتماعی را، که اصلاحی حقیقی به‌شمار می‌‌رود، بررسی و تبیین نماید. توصیه مالک بن‌نبی جهت‌دهی تمام اقدامات به سوی تجدید ساختار حیات فکری و اخلاقی افراد جامعه است؛ چراکه این نوزایی فرهنگی می‌تواند نقش یک شتاب‌دهنده در تعامل سه نظام فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی را ایفا نموده و شبکه‌ای مناسب از روابط درهم‌‌تنیده اجتماعی را برای برپایی تمدنی پویا و بالنده پدید آورد. <strong> </strong>