گرده شناسی در برخی از گونه های جنس همیشه بهار(Asteraceae: Calendula )در ایران

Abstract

گل همیشه بهار Calendula L. متعلق به خانواه آفتابگردان و قبیله Calenduleae می باشد. موطن اصلی این گیاه در حوزه دریای مدیترانه، خاورمیانه و اروپای مرکزی بوده و از آنجا به سایر نواحی دیگر انتقال یافته است. در این مطالعه به بررسی گرده شناسی چند گونه از این جنس پرداختیم. گرده ها از نمونه های هرباریومی جدا شدند و به کمک میکروسکوپ نوری و الکترونی نگاره مورد بررسی قرار گرفتند. نوع دانه گرده Tri zono colporate و tetra zono colporate بوده و با توجه به مقدار نسبت های متفاوت P/E شکل دانه های گرده در دید استوایی متفاوت بود همچنین تزئینات از نوع خار دار (echinate) بود. صفات دانه های گرده با استفاده از روش های آماری چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و با استفاده از آنالیز خوشه ای رابطه گونه ها را مورد ارزیابی قرار دادیم. علاوه بر آن متغییر ترین صفات با استفاده از آنالیز تجزیه به عامل ها تعیین شدند و مشخص شد که با توجه به صفاتی مانند شکل دانه گرده، طول محور قطبی، طول شیار، فاصله خارها، قطر منفذ و طول قاعده خار می توان گونه ها را از هم جدا کرد.