مطالعة وراثت صفات زراعی در آفتابگردان با استفاده از روش تلاقی لاین در تستر‌

Abstract

بررسی ترکیب‏پذیری عمومی و خصوصی لاین‏ها به‌منظور استفاده از آن‏ها به‌منزلة والدین در ایجاد واریته‏های هیبرید جدید ضروری است. افزون بر این، نوع وراثت صفات می‏تواند در تصمیم‌گیری برای تعیین روش‏های اصلاحی مناسب و پیش‏بینی میزان پیشبرد ژنتیکی ناشی از گزینش کمک کند. در این پژوهش، به‌منظور بررسی ترکیب‏پذیری عمومی و خصوصی در آفتابگردان، پنج لاین نر عقیم و چهار تستر بازگردانندۀ باروری به‌صورت لاین × تستر تلاقی داده شدند. هیبریدهای حاصل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار بررسی شدند. براساس نتایج حاصل، از نظر عملکرد دانه و روغن، لاین‏های نر عقیم 52، 330 و 344 و تسترهای R₂₅و R₅₀از ترکیب‏پذیری عمومی بهتری برخوردار بودند. ترکیبات R₂₅× 222 و R₂₃× 52 به‌ترتیب از نظر عملکرد دانه و روغن بالاترین ترکیب‏پذیری خصوصی را داشتند. در تبیین صفات وزن خشک طبق، وزن دانه‏های هر طبق، عملکرد دانه با پوسته، عملکرد دانه، درصد روغن و عملکرد روغن اثر غالبیت نقش بیشتری ایفا کرد. ارتفاع بوته و تعداد دانه‏های هر طبق توسط هر دو نوع اثر افزایشی و غالبیت کنترل شدند.