اثربخشی مداخله فعال‌سازی رفتاری بر افزایش رفتارهای خودمراقبتی و امید به زندگی سالمندان

Abstract

فرایند پیری بدون شک امری غیر قابل اجتناب است. خودمراقبتی و امید به زندگی از مفاهیم مهم در دوران سالمندی بوده و پیامدهای مطلوبی در تأمین، حفظ و ارتقای سلامت سالمندان دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی مداخله فعال‌سازی رفتاری در افزایش رفتارهای خودمراقبتی و امید به زندگی سالمندان بود. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری 3 ماهه بود. جامعه آماری تمامی سالمندان بالای 60 سال تهران بود. نمونه مورد مطالعه شامل 24 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند با توجه به ملاک‌های ورود به مطالعه انتخاب شدند. آنها به طور تصادفی به دو گروه 12 نفره شامل گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش 8 جلسه مداخله فعال‌سازی رفتاری و گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. ابزار پژوهش، پرسش‌نامه بررسی توانایی خودمراقبتی سالمندان همتی مسلک پاک و پرسش‌نامه امیدبزرگسالان اشنایدر بود. در نهایت داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 22 و در دو سطح آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (تجزیه و تحلیل کوواریانس تک متغیری) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج آماری نشان داد که مداخله فعال‌سازی رفتاری در افزایش امید به زندگی سالمندان و افزایش رفتارهای خودمراقبتی آنها اثربخشی معناداری دارد. این نتایج پس از پیگیری 3 ماهه نیز پایدار بود (05/0p <). بنابراین مداخله فعال‌سازی رفتاری می‌تواند به عنوان یکی از مداخلات روان‌شناختی مؤثر در افزایش رفتارهای خودمراقبتی و امید به زندگی سالمندان مورد استفاده قرار گیرد.