اثربخشی درمان روایت مدار و درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر اضطراب وجودی و باورهای غیرمنطقی سالمندان ساکن در خانه سالمندی

Abstract

کاهش اضطراب وجودی و بهبود باورهای غیرمنطقی تأثیر بسزایی در سلامت روان سالمندان دارد. بنابراین پژوهش حاضر به دنبال مقایسه اثربخشی درمان روایت ­مدار و درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر اضطراب وجودی و باورهای غیرمنطقی افراد سالخورده بود. این پژوهش از نوع نیمه­ آزمایشی با طرح پیش­ آزمون-پس ­آزمون با گروه کنترل و پیگیری بود. سالمندان ساکن در خانه­های سالمندی شهر تهران در سال 1397، جامعه آماری پژوهش را شامل شدند که تعداد 30 نفر با روش نمونه­ گیری در دسترس و بر اساس معیارهای ورود به مطالعه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل 10 نفره جای گرفتند. درمان­ های روایت ­مدار و مبتنی بر تعهد و پذیرش هر کدام 10 جلسه و هفت ه­ای دو نوبت اجرا شدند. یک ماه و نیم بعد از پس ­آزمون نیز آزمون پیگیری به عمل آمد. به منظور جمع­ آوری داده­ ها از پرسشنامه­ های اضطراب وجودی گود و باورهای غیرمنطقی جونز استفاده شد. نتایج تحلیل کوواریانس تک­ متغیره نشان داد که هر دو روش درمانی به صورت معنادار در کاهش اضطراب وجودی (01/0>P) و باورهای غیرمنطقی (01/0>P) شرکت­کنندگان اثربخش بوده ­اند. با این حال اثربخشی درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش در کاهش باورهای غیرمنطقی بیشتر بود (05/0<P)، در حالیکه هر دو روش درمانی اثربخشی یکسانی بر اضطراب وجودی داشتند (05/0>P). به نظر می­رسد درمان­های گروهی روایت­ مدار و مبتنی بر تعهد و پذیرش به سبب شباهت در ماهیت و شیوه اجرا و تناسب با شرایط سالمندان مورد پژوهش، اثربخشی مناسب و یکسانی بر اضطراب وجودی داشته­ اند. به نظر می­رسد که علت تناسب بیشتر درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش در کاهش باورهای غیرمنطقی نیز مربوط به ایجاد انعطاف ­پذیری روان­شناختی در سالمندان می­باشد.