اثربخشی گروه درمانی شناختی-رفتاری بر اضطراب مرگ و سلامت عمومی زنان سالمند سوگوار

Abstract

افراد سالمند به دلیل مواجه شدن با شرایطی چون تغییرات جسمانی، ضعف در برابر بیماری­ها، معلولیت و از دست دادن خویشاوندان و دوستان (سوگ و فقدان)، زمینه تفکر در خصوص مرگ و اضطراب ناشی از آن را دارند. از این رو هدف مطالعه حاضر، بررسی اثربخشی گروه درمانی شناختی-رفتاری بر اضطراب مرگ و سلامت عمومی زنان سالمند سوگوار بود. روش این پژوهش، نیمه­ آزمایشی با طرح پیش­ آزمون-پس ­آزمون با گروه کنترل و دوره پیگیری بود. جامعه آماری این مطالعه، کلیه زنان سالمند دارای تجربه سوگ در مراکز سالمندان شهر کرمانشاه در سال 1397 بودند که از میان آنها، تعداد 24 نفر با در نظر گرفتن معیارهای ورود به مطالعه، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 12 نفره آزمایش و کنترل جای‌دهی شدند. گروه آزمایش، تحت مداخله گروه درمانی شناختی-رفتاری، در قالب 8 جلسه 90 دقیقه­ای، قرار گرفتند. برای جمع­آوری داده­های پژوهش از پرسشنامه­های سلامت عمومی گلدبرگ و هیلر، اضطراب مرگ تمپلر، تجربه سوگ بارت و اسکات و آزمون معاینه مختصر وضعیت روانی فولشتین و همکاران استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده­ ها از طریق روش آماری تحلیل کوواریانس در نرم ­افزار SPSS نسخه 22 انجام گرفت. نتایج نشان داد بین میانگین نمرات اضطراب مرگ و مؤلفه­ های سلامت عمومی در دو گروه آزمایش و کنترل در پس­آزمون تفاوت معنی­ داری وجود دارد (05/0P<). همچنین نتایج در دوره پیگیری نشان داد نمرات اضطراب مرگ و مؤلفه ­های سلامت عمومی در گروه آزمایش، همچنان متفاوت از نمرات گروه کنترل بود (05/0P<). بنابراین، با توجه به بالا بودن میزان اضطراب مرگ و ضعف سلامت عمومی سالمندان سوگوار، یافته­ های این پژوهش، ضرورت کاربرد جلسات درمانی آموزش شناختی-رفتاری در راستای کاهش اضطراب مرگ و بهبود سلامت عمومی سالمندان سوگوار را خاطر نشان می­ سازد.