تاثیر سم ارگانوفسفره کلرپیریفوس بر تغییرات هورمون‌های تیروییدی ماهی کپور علفخوار (Ctenopharyngodon idellus)

Abstract

کلرپیریفوس یکی از سموم ارگانوفسفره قوی است که میزان مصرف آن بسیار بالا است و اثرات مضری مانند مسمویت، اختلال در سیستم ایمنی، فیزیولوژی و فعالیت‌های حیاتی ماهیان دارد. به همین علت اثرات آن می‌تواند به عنوان شاخص زیستی تعیین آلودگی اکوسیستم‌ها به کار رود. در مطالعه حاضر اثر غلظت‌های مختلف سم ارگانوفسفره کلرپیریفوس (5، 10، 20، 30 و 40 میلی‌گرم در لیتر) بر هورمون‌های تیروییدی ماهی کپور علفخوار در بازه زمانی 14 روز بررسی شد. خونگیری از ماهیان در زمان‌های 12، 24 و 96 ساعت و همچنین پس از 7 و 14 روز قرارگیری در معرض سم، انجام شد و پس از استخراج سرم، میزان هورمون‌های تیروییدی به روش رادیوایمونواسی سنجش شد. نتایج مطالعه حاضر نشان دهنده کاهش معنی‌داری در سطوح T3 و همچنین افزایش معنی‌دار T4 سرم ماهیان تیمار شده در مقایسه با گروه شاهد بود (05/0>P). همچنین کاهشی در نسبت T3 به T4 سرم خون مشاهده شد (05/0>P). به طور کلی بر اساس نتایج به دست آمده، سم کلرپیریفوس برای ماهی کپور علفخوار جزء سموم آفت‌کش با سمیت شدید طبقه‌بندی می‌شود که اثرات شدیدی بر تعادل هورمون‌های تیروییدی، فعالیت متابولیسمی و رشد این ماهی دارد.