تعیین دوز بیهوش کنندگی، کشندگی و بررسی تاثیر اسانس گل میخک (Eugenia caryophyllata) بر فاکتورهای خونی ماهی برزم لب پهن (Barbus barbulus)

Abstract

پژوهش حاضر با هدف تعیین دوز بیهوش کنندگی، کشندگی و بررسی تاثیر اسانس گل میخک بر شاخص‌های خونی ماهی برزم لب پهن مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 78 قطعه ماهی 3 ± 100 گرمی در 5 تیمار مورد آزمایش قرار گرفتند. دوز مؤثر بیهوشی برای اسانس گل‌میخک 200 میلی‌گرم در لیتر تعیین شد. دوز صددرصد کشندگی به میزان 2600 میلی‌گرم در لیتر بدست آمد. به منظور بررسی فاکتور‌های خونی، از ورید ساقه دمی در ساعات صفر،‏ شش، دوازده و بیست و چهار بعد از بیهوشی خونگیری انجام شد، فاکتور‌های خونی شامل تعداد گلبول سفید، تعداد گلبول قرمز، هموگلوبین، هماتوکریت MCV، MCH، MCHC اندازه‌گیری گردید.درصد هماتوکریت افزایش معنی‌داری در تیمار کشندگی با تیمار شاهد نشان داد. میزان هموگلوبین، mchc، تعداد گلبول قرمز و سفید، درصد هتروفیل، لنفوسیت، ائوزینوفیل، مونوسیت و mcv در ساعات متفاوت پس از بیهوشی اختلاف معنی دار نداشتند و روند رو به افزایش mcv، به ترتیب از تیمار شاهد به سمت تیمار کشندگی مشاهده شد. در مورد میزان غلظت متوسط هموگلوبین در گلبول قرمز افزایش معنی‌داری در تیمارکشندگی با سایر تیمارها (به جز تیمار ساعت 24) مشاهده شد در نهایت با توجه به اینکه ماده بیهوشی اسانس گل میخک تاثیرات منفی پایدار بر فاکتورهای خونی ماهی برزم لب پهن نداشته و این تاثیرات بعد از 24 ساعت به حالت اولیه برگشته اند و به لحاظ ایمن بودن این ماده بیهوشی برای ماهی مورد استفاده و همچنین نداشتن تاثیرات منفی بر محیط زیست، این ماده بیهوش کننده جهت کاهش استرس در راستای توسعه آبزی پروری توصیه می شود.