مقایسه ریخت‌سنجی هندسی جمعیت‌های سبیل‌ماهی بین‌النهرین (Barilius mesopotamicus Berg, 1932) در ایران

Abstract

سبیل‌ماهی بین‌النهرین Barilius mesopotamicus Berg, 1932)) از کپورماهیان بومی ایران است که در حوضه‌های تیگره و بوشهر پراکنش داشته و از لحاظ ذخایر ژنتیکی حایز اهمیت بوده ولی اطلاعات اندکی در مورد آن وجود دارد. در مطالعه حاضر به مقایسه ریخت‌سنجی هندسی جمعیت‌های مختلف سبیل‌ماهی بین‌النهرین در ایران پرداخته شد. به این منظور از مناطق پراکنش این گونه، شامل حوضه پنج رودخانه‌ دیاله، کرخه، کارون، جراحی و بوشهر، 460 قطعه سبیل‌ماهی نمونه‌برداری شد. از سمت چپ سطح جانبی نمونه‌ها عکس‌برداری شد و سپس 15 لندمارک با استفاده از نرم‌افزار Tpsdig2 برروی تصاویر دوبعدی قرار داده شدند. داده‌های حاصل پس از آنالیز پروکراست، با روش‌های آماری چندمتغیره PCA، CVA و آنالیز خوشه‌ای تحلیل شدند. مقایسه ریخت‌سنجی هندسی جمعیت‌ها اختلاف معناداری در بین حوضه‌های مورد مطالعه نشان نداد، هرچند در آزمون‌های PCA و CVA گروه‌بندی جمعیت‌ها و الگوهای شکل بدنی در راستای محورها تفاوت‌هایی نشان داد که ناشی از تفاوت در اندازه و شکل سر، ارتفاع بدن و طول ساقه دمی بود. بنابراین، به نظر می رسد زمان جدایی این جمعیت‌ها از یکدیگر در حدی نبوده که موجب تغییرات قابل ملاحظه‌ای در آنها باشد و یا این که در مجموع شرایط زیستگاهی یکسانی را تجربه می‌کنند که منجر به شکل بدنی مشابه شده است.