بررسی گورستان‌‌های خمره‌ای اشکانی حاشیه شرقی رودخانه زاب کوچک در شهرستان سردشت، شمال‌غرب ایران

Abstract

سردشت منطقه­ای کوهستانی با دشت­های میان­کوهی است که از نظر موقعیت جغرافیایی در حوزه زاگرس شمالی قرار می‌گیرد. در بررسی میدانی حاشیه شرقی رودخانه زاب کوچک علاوه بر کشف محوطه‌های باستانی از دوره­های فرهنگی مختلف، 5 گورستان خمره­ای شناسایی شدند. متأسفانه همه گورستان‌ها مورد حفاری غیرمجاز قرار گرفته و گورخمره­های زیادی تخریب شده­اند. چگونگی شیوۀ تدفین گورستان­های خمره­ای در سردشت و شباهت­ها و تفاوت­های موجود در آن با گورستان­های دیگر از دورۀ اشکانی، از جمله پرسش­های مدنظر در این نوشتار هستند. روش پژوهش بدین صورت بوده که شواهد باستان­شناسی مربوط به گورستان­های اشکانی نویافته در شهرستان سردشت معرفی شده­اند و ویژگی­های آن‌ها با دیگر گورستان­های خمره­ای اشکانی شناخته شده نظیر مینگه چئویر، گرمی، کنگاور، طاق بستان، مریوان، آکروپل و شهر شاهی شوش مقایسه شده­ است. در این میان، با بررسی تطبیقی که بین شکل خمره­ها و سایر یافته­ها صورت گرفت، شباهت‌های بیشتری بین گورستان­های خمره­ای سردشت با گورستان­های گرمی و طاق بستان قابل رؤیت است. با توجه به مقایسه­هایی که بین این دو گورستان با گورستان­های خمره­ای سردشت انجام شد، احتمالاً گورستان­های سردشت مربوط به قرن اول و دوم میلادی هستند.