بررسی باستان‌شناسی سفال‌های دورة اسلامی محوطة باستانی نچیر خانلق ری

Abstract

محوطة باستانی نچیر خانلق، واقع در بخش فشافویه شهر ری، با عرصه دست کم 11 هکتاری، یکی از محوطه‌های مهم دورة اسلامی است که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است. متأسفانه بخش‌هایی از آن توسط ادوات کشاورزی تسطیح شده است. علاوه بر وسعت بسیار زیاد، پراکنش فراوان و گسترده آثار فرهنگی در سطح آن بویژه قطعات مختلف سفالینه-های بدون لعاب و لعاب‌دار بر اهمیت فرهنگی و تاریخی این محوطه، دلالت می‌نمایند. به همین علت در تابستان سال 1389، طی یک برنامة پژوهشی باستان‌شناختی، به مطالعه و بررسی سطحی این محوطه پرداخته شد. این بررسی‌ها ثابت نمود که محوطة مذکور در دوره‌های میانی و متأخر اسلامی دارای استقرار و رونق خوبی بوده است. این مقاله نتیجة مطالعة داده‌های سفالین بررسی مذکور است. <br />سفالینه‌های مورد مطالعه در طیف بسیار گسترده و متنوعِ بدون لعاب و لعاب‌دار قرار دارند و هر یک به زیر گروه‌های فراوانی تقسیم می‌شوند. از نکات جالب توجه آنکه در بین قطعات سفالینه‌های لعاب‌دار، نمونه‌های متعددی از هر دو گونة سفال‌های موسوم به کوباچه شناسایی گردید که تاکنون از این منطقه و استقرار‌های اطراف آن لااقل با این حجم، شناسایی و گزارش نگردیده بود. <br />هم‌چنین گاهنگاری‌های نسبی و مقایسه‌ای داده‌های سفالین، مبیّن آن است که محوطة نچیر خانلق، حداقل در فاصله‌ی قرون 4 تا 11هـ ‌.ق. دارای استقرار بوده و این استقرار در فاصلة قرون 9 تا 11هـ .ق. به اوج رونق خود رسیده است.