گل‌نبشته‌های باروی تخت جمشید (خطّ و نوع متن‌ها )

Abstract

در امپراتوری وسیع هخامنشی از خطّ و زبان‌های متفاوتی در نقاط مختلف قلمرو هخامنشی برای انجام فعّالیّت‌های اداری ـ اقتصادی در سیستم‌های اداری استفاده می‌کردند. آرشیو باروی تخت جمشید در مرکز امپرتوری مربوط به سال‌های 13 تا 28 سلطنت داریوش بزرگ را می‌توان بزرگترین و مهم‌ترین سازمان اداری چند زبانة هخامنشی دانست. اگر‌چه زبان قالب در گل‌نبشته‌های آرشیو، ایلامی است ولی گل‌‌نبشته‌هایی به زبان آرامی و نمونه‌هایی به خطّ‌های پارسی باستان، یونانی، بابلی، فریگیه‌ای نیز شناسایی شده است. این چندزبانه بودن به نوعی، نمایشگر وضعیّت اجتماعی چند ملّیّتی تخت جمشید و نواحی اطراف آن است. اسناد چندزبانة بارو در ساختاری از مدارک پیچیده قرار دارند، البتّه متن‌های آنها مربوط به فعّالیّت‌های اداری مشابه است. در این مقاله سعی داریم به بررسی اهمّیّت این مدارک و طبقه‌بندی‌های ارائه شده برای آنها بر اساس شکل، زبان و متن آنها بپردازیم.