بررسی رابطۀ پویائی هویت زنانه و تعارضات زناشوئی (مورد مطالعه: زنان ساکن یزد)

Abstract

به باور بسیاری از صاحب‌نظران، با تغییرات گستردۀ اجتماعی و فرهنگی دهه‌های اخیر، هویت‌ها در مرز سنت و مدرن متحول شده‌اند و تحولات اساسی را در روابط، باورها و انتظارات افراد از امر ازدواج و زناشوئی پدید آورده‌اند. به طوری که امروزه نهاد خانواده و زناشوئی را با چالش‌ها و تعارضات زیادی روبه‌رو کرده‌اند. بر همین مبنا، پژوهش حاضر درصدد واکاوی این مسئله است که پویائی و تحول هویت زنان شهر مذهبی و سنتی یزد چقدر است و چه نقشی در تعارضات زناشوئی دارد؟ جامعۀ آماری این پژوهش را همۀ زنان متأهل 20 تا 55 سال دارای فرزند ساکن یزد تشکیل داده است. روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای و حجم نمونه برابر با 394 انتخاب شده است. نتایج نشان می‌دهند بیشترین تعارضات زناشوئی در ابعاد تعارض ارتباطی و امور مالی است و همچنین 3/19 درصد از زنان هویت سنتی، 68 درصد هویت بینابین و 7/11 درصد هویت مدرن دارند. داده‌ها همچنین نشان می‌دهند میان دو متغیر پویائی هویت زنانه و تعارضات زناشوئی رابطۀ معنی‌داری وجود دارد. به طوری که با پویاترشدن ابعاد هویت زنانه و تغییر هویت سنتی به هویت مدرن، تعارضات زناشویی نیز افزایش می‌یابد. در ابعاد سه‌گانۀ هویت زنانه نیز داده‌ها نشان می‌دهند هویت‌های جنسیتی، نقشی، شخصی و مدرن در مقایسه با ابعاد سه‌گانۀ هویت سنتی زنان با تعارضات زناشوئی رابطۀ بیشتر و مثبتی دارند. از دیگر نتایج پژوهش حاضر این است که تعارضات زناشوئی زنان شاغل بیشتر از زنان غیرشاغل است و تعارضات زناشوئی با افزایش تحصیلات کاهش می‌یابد. نتایج تحلیل معادلات ساختاری برای ارزیابی الگوی پژوهش نیز نشان می‌دهند الگوی پژوهش به‌طور کلی برازش مطلوبی دارد.