بررسی تطبیقی نوستالژی در شعر أحمد عبد المعطی حجازی و نادر نادرپور

Abstract

نوستالژی یا دلتنگی برای گذشته، حالتی است روانی که به صورت ناخودآگاه در فرد آشکار و تبدیل به یک اندیشه می­شود. در زمینه­ی ادبیات، این حالت برای شاعر یا نویسنده­ ای رخ می­دهد که پیرو انگیزش­های فردی و اوضاع اجتماعی - سیاسی، دچار احساس دلزدگی از زمان حاضر می­شود و اندیشه­ی بازگشت به گذشته­ و خاطرات شیرینش را در سر می­پروراند و سپس شعر و یا نوشته­ی خود را آمیخته با فضایی غم­انگیز می­نماید. احمد عبد المعطی حجازی و نادر نادرپور به عنوان دو شاعر پرآوازه­ی ادبیات معاصر عربی و فارسی و پرچمدار مکتب ادبی رمانتیسم، با توجه به شرایط فردی و اجتماعی زمانه­ی خود و با گریز از آن زمان، بخش عمده­ی شعرشان را آمیخته با غصه، حسرت و دلتنگی برای گذشته نموده­اند. نگارندگان در این پژوهش، با مطالعه­ی توصیفی و تحلیلیِ دفترهای شعری این دو شاعر، و با استناد به مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی، به بررسی و مقایسه­ی چگونگیِ نمود این اندیشه­ی شعری در شعر این دو شاعر پرداخته­اند. برخی از نتایج نشان داد که این دو شاعر، در مضامین نوستالژیکی، دوری از سرزمین، کودکی، معشوق، خانواده، آشنایان و آینده­ی آرمانی اشتراک دارند. همچنین ثابت شد که نوستالژی، سبک شعری دو شاعر را در عناصر تکرار، موسیقی، و اسلوب استفهام، تحت تأثیر قرار داده است.