سودمندی کشت مخلوط کنجد-لوبیا چشم بلبلی در تیمارهای مختلف کودی

Abstract

به­ منظور بررسی تأثیر مدیریت سیستم‌های مختلف مصرف کود و نقش نسبت­ های متفاوت کشت مخلوط کنجد و لوبیا چشم بلبلی در حاصل­ خیزی خاک، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سال 1393 در استان فارس، شهرستان فسا اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل مصرف کودهای شیمیایی و آلی: نیتروژن + فسفر (F₁)، کود آلی (F₂)، کود زیستی (F₃)، شیمیایی 50% + 50% آلی (F₄) و 50% شیمیایی + 50% زیستی (F₅)، و فاکتور فرعی شامل نسبت­ های کاشت گیاهان: کشت خالص کنجد (M₁)، کشت خالص لوبیا چشم بلبلی (M₂)، کشت مخلوط 50:50 (M₃)، کشت مخلوط 25:75 کنجد-لوبیا چشم بلبلی (M₄) و کشت مخلوط 75:25 کنجد-لوبیا چشم بلبلی (M₅)، بودند. نتایج نشان داد که عملکرد و اجزای عملکرد کنجد و لوبیا چشم بلبلی به طور معنی‌داری تحت تأثیر مصرف کود و نسبت‌های کاشت قرار گرفتند. بیشترین عملکرد کنجد (1292/60 کیلوگرم در هکتار) و لوبیا چشم بلبلی (3772/40 کیلوگرم در هکتار) در شرایط تک‌کشتی به دست آمد و در بین تیمارهای کودی بیشترین عملکرد کنجد (950/49 کیلوگرم در هکتار) و لوبیا چشم بلبلی (2582/50 کیلوگرم در هکتار) به­ ترتیب متعلق به اعمال تیمار کود آلی (F₂) و کود زیستی (F₃) بودند. علی­ رغم این نتایج، نسبت‌های کاشت نشان داد که بیشترین مقدار نسبت برابری زمین (LER) متعلق به سیستم کودی F₄ با میانگین 1/24 و نسبت کاشت 50:50 (M₃) با میانگین 1/03 بودند. بنابراین، با توجه به این نتایج، به نظر می‌رسد که نسبت کاشت M₃ و مصرف 50% کود شیمیایی + 50% کود آلی (F₄)، می‌تواند مصرف کمتر کودهای شیمیایی و سودمندی کشت مخلوط این دو گیاه را به همراه داشته باشد.