اثر سالیسیلیک اسید و اتفن بر جوانه زنی بذر و رشد دانه‌رست گندم تحت تنش شوری

Abstract

شوری آب یا خاک از مهم ­ترین عواملی است که باعث کاهش جوانه‌زنی بذور گیاهان می‌شود. اتفن می‌تواند خواب بذر را در انواعی از گیاهان مثل غلات بشکند و جوانه‌زنی را سرعت بخشد. در برخی گیاهان پیش تیمار بذرها با سالیسیلیک اسید سبب افزایش درصد جوانه ­زنی شده است. به­ منظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید و اتفن بر جوانه‌زنی بذور و رشد دانه‌رست رقم سیوند گندم تحت تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در بهار سال 1390 و در آزمایشگاه تحقیقات گیاهی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور انجام شد. شوری با سطوح صفر، 50، 100و150 میلی مولار NaCl، سالیسیلیک اسید در سطوح صفر، 0.5 و 1 میلی مولار و اتفن در سطوح صفر، 0.05، 0.1 و 0.2 میلی مولار استفاده شد. نتایج نشان داد که درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول و وزن خشک اندام هوایی و ریشه‌ی ‌اولیه و میزان فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز در شرایط شوری کاهش و میزان پرولین افزایش یافت و پیش‌تیمار بذور با سالیسیلیک اسید سبب افزایش درصد جوانه‌زنی، برخی صفات رشدی و میزان فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز و میزان پرولین در محیط شور گردید. همچنین، پیش‌تیمار بذور با اتفن در شرایط شور باعث کاهش برخی صفات رشدی و افزایش میزان پرولین شد ولی بر صفات جوانه‌زنی و میزان فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز بی‌تاثیر بود. به نظر می­ رسد سالیسیلیک اسید به عنوان یک تنظیم کننده رشد گیاهی و مؤثر در شرایط تنش شوری و اتفن از طریق تبدیل شدن به اتیلن، مکانیسم‌های تحمل گیاه را فعال و باعث بهبود خسارات ناشی از شوری بر جوانه‌زنی و رشد دانه‌رست گندم شده‌اند.