اثر تنش کمبود آب و تیمار بیولوژیک بذر بر شاخص‌های فیزیولوژیک و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی مخلصه (Tanacetum persicum (Boiss.) Mozaff)

Abstract

ﮐﺸﺖ ﮔﯿﺎﻫﺎن داروﯾﯽ به­منظور استفاده از ترکیبات دارویی حاصل از آنها و حفظ ذخایر ژنتیکی و تنوع در زیست‌بوم، اهمیت ویژه‌ای دارد. گیاه مخلصه از جمله گیاهان دارویی است که از خواص دارویی و آنتی‌اکسیدانی برخوردار می‌باشد. به‌منظور بررسی اثر تلقیح بذر با باکتری‌های ریزوسفری ارتقا دهنده رشد، شاخص‌های فیزیولوژیک و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی مخلصه تحت تنش کمبود آب، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی، به‌صورت گلدانی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در خرداد ماه 1395 انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل آبیاری 100 درصد آبیاری کامل (شاهد)، 75 درصد آبیاری کامل و 50 درصد آبیاری کامل تلقیح بذر با باکتری در 7 سطح مشتمل بر شاهد(عدم تلقیح باکتریایی)، تلقیح بذربا باکتری‌های <em>Azotobacter chroococcum</em>،<em>Bacillus amyloliquefaciens</em>،strain Asp. <em>Bacillus</em>، strain B sp. <em>Bacillus</em>،<em>Pseudomonas fluorescence</em>، <em>Pseudomonas putida</em>بودند. نتایج نشان داد تیمارهای تلقیح باکتریایی در شرایط تنش اثر معنی‌داری بر تمام صفات مورد بررسی داشتند (01/0p≤). تیمار تلقیح باکتریایی <em>chroococcum</em><em>Azotobacter</em> بیشترین تاثیر را بر میزان کلروفیل a، کاروتنوئیدها، عملکرد بیولوژیک، عملکرد اسانس و آنتوسیانین (µmol.ml^-1 020/0)، strain A sp. <em>Bacillus</em> با افزایش 5/2 برابری میزان پرولین نسبت به شاهد بیشترین تاثیر را بر میزان پرولین و strain B sp. <em>Bacillus</em> بیشترین تاثیر را بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی (μg.ml^-1 32/5 :IC₅₀) داشتند. همچنین، <em>fluoresence</em> <em>Pseudomonas</em>موجب افزایشمیزان کاروتنوئیدها در تنش 50 درصد آبیاری کامل و <em>Pseudomonas putida</em> بیشترین تاثیر را بر میزان کلروفیل b، کلروفیل کل، پایداری غشا و محتوای نسبی آب برگ داشتند. با توجه به نتایج این بررسی‌ تلقیح باکتریایی بذر مخلصه با باکتری‌های <em>Azotobacter</em> و <em>Pseudomonas</em> به­ویژه در روش‌های کشت کم آبیاری جهت تخفیف اثرات تنش خشکی قابل استفاده است.