اثر سن نشا و میزان بذر مصرفی در خزانه بر صفات زراعی و عملکرد دانه برنج (Oryza sativa) رقم طارم هاشمی

Abstract

به‌منظور بررسی اثر سن نشا و میزان بذر مصرفی در خزانه بر صفات کمّی برنج رقم طارم هاشمی، آزمایشی در سال زراعی 1391 در شهرستان آمل، به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. سن نشا در سه سطح (‌20، 30 و 40 روزه) به‌عنوان عامل اصلی و چهار سطح میزان بذر مصرفی در خزانه (10،‌ 30، 50 و 70 کیلوگرم در هکتار) به­ عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. بر اساس نتایج این بررسی، اثر سن نشا بر طول پانیکول (خوشه)، تعداد کل پنجه و پنجه­ های بارور در کپه، درصد دانه پر، تعداد دانه پوک و شاخص برداشت معنی‌دار بود. تیمار میزان بذر مصرفی در خزانه فقط بر عملکرد دانه اثرگذار بود. همچنین، اثر متقابل تیمارهای آزمایش بر ارتفاع بوته، طول ساقه و خوشه، تعداد دانه پوک و شاخص برداشت معنی‌دار گردید. با افزایش سن نشا از 20 به 40 روز، از تعداد کل پنجه در کپه، تعداد پنجه­ های بارور، درصد دانه پر و شاخص برداشت کاسته شده و در مقابل طول پانیکول و تعداد گلچه پوک افزایش یافتند. بیشترین عملکرد دانه (3033 کیلوگرم در هکتار) با مصرف 30 کیلوگرم بذر در هکتار به ­دست آمد و با افزایش میزان بذر مصرفی، از 30 به 70 کیلوگرم در هکتار، عملکرد دانه حدود 15 درصد (2567 کیلوگرم در هکتار) کاهش یافت. با توجه به نتایج این تحقیق، برای دست­ یابی به توان عملکردی رقم طارم هاشمی، استفاده از نشاهای 20 روزه و مصرف 30 کیلوگرم بذر در هکتار مناسب­ تر است.