بهبود برخی صفات فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد گندم و جو با استفاده ‏از سلنیوم در شرایط دیم

Abstract

تنش خشکی از عوامل مهم محدود کننده عملکرد دانه گیاهان زراعی در دیمزارها به شمار می­رود. به منظور تعیین نقش منابع و تاثیر مقادیر مختلف سلنیوم بر صفات فیزیولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد گندم و جو در شرایط دیم، آزمایشی به­صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1394-1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک اجرا شد. عوامل مورد آزمایش شامل منابع سلنیوم در دو سطح سلنات و سلنیت سدیم، مقادیر سلنیوم در سه سطح صفر، 18 و 36 گرم در هکتار و دو گیاه گندم و جو بودند. نتایج نشان داد که تعداد دانه در سنبله گندم با محلول­پاشی سلنیت سدیم به مقدار 18 گرم در هکتار نسبت به شاهد 4/9 درصد و تعداد دانه در سنبله جو با مصرف سلنیت سدیم به مقدار 18و 36 گرم در هکتار نسبت به شاهد به­ترتیب 8 و 12 درصد افزایش یافتند. محلول­پاشی در دو مرحله با سلنات و سلنیت سدیم محتوای آب نسبی برگ را در گندم و جو افزایش داد. با محلول­پاشی 18 گرم در هکتار سلنیوم، عملکرد دانه از 31/1776 کیلوگرم در هکتار در تیمار شاهد به 92/1889 کیلوگرم در هکتار معادل 3/6 درصد افزایش نشان داد ولی با افزایش سلنیوم به میزان 36 گرم در هکتار، عملکرد دانه (62/1539 کیلوگرم در هکتار) نسبت به شاهدکاهش یافت. به­طورکلی، نتایج این آزمایش نشان داد که در شرایط دیم، با محلول­پاشی 18 گرم در هکتار سلنیوم از منبع سلنات و سلنیت سدیم در مرحله ساقه­دهی و ظهور سنبله در گندم و جو عملکرد مطلوب حاصل می­شود.