رابطه ی عملکرد روغن و دانه با صفات مورفولوژیک در هیبریدهای سینگل‌کراس آفتابگردان

Abstract

عملکرد دانه و روغن آفتابگردان صفات کمی هستند که نتیجه­ ی توام صفات زیادی در گیاه می‌باشند، به‌همین دلیل ارزیابی صفات مختلف و روابط بین آن­ها دارای اهمّیت خاصی است. صفات مهم زراعی و ارتباط بین آن­ها در 16 هیبرید سینگل­ کراس آفتابگردان بر اساس یک طرح پایه­ ی بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در سال زراعی 1387 مورد بررسی قرار گرفت. بین هیبریدهای مورد بررسی از نظر تمامی صفات به غیر از نسبت مغز به کل دانه و وزن طبق خالی حداقل در سطح احتمال 5% اختلاف معنی‌داری وجود داشت. همچنین، مقایسه میانگین با آزمون چند دامنه‌ای دانکن بین هیبریدها نشان داد که با در نظر گرفتن مهم‌ترین صفات یعنی عملکرد دانه و روغن و همچنین سایر خصوصیات زراعی از قبیل وزن صد دانه، قطر طبق، قطر ساقه، تعداد دانه در طبق، روز تا گلدهی، تعداد برگ هیبریدهای شماره­ ی 8 (R₂× CMS₃₂₂) و 13 (R₅₆× CMS₃₄₆) قابلیت قرارگیری در آزمایش‌های سازگاری نهایی جهت کشت در منطقه را دارا می‌باشند. همبستگی ساده صفات نیز نشان داد که بین عملکرد دانه و صفات مهمی از قبیل روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، قطر ساقه، قطر طبق، تعداد دانه در طبق و تعداد دانه­ی پر در طبق حداقل در سطح احتمال 5% همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود دارد.